Showing posts with label Youth Column. Show all posts
Showing posts with label Youth Column. Show all posts

Monday, June 27, 2011

Season of college dilemma


If you are this year’s SLC graduate and if it’s time for you to choose a college, you might be having a tough time making a right decision. I am sure you are going through a lot of stress and pressure. It is a season of college dilemma. No matter what you scored in your board exam and no matter where you come from, the problems are almost the same. All the students and their guardians are seeking answers to big questions like what to study and where to study.
However, a simple, and the most important, thing one needs to keep in mind at the moment is student’s inner interests. There are some external factors that stop students from following their heart. Many go for popular courses without giving consideration to their interests and abilities. Students won’t fare well in a subject if it is not something they are interested in no matter how good the subjects and colleges in question are. This is the period students need to examine themselves as to ‘what their abilities, strengths and weaknesses are’ and ‘where they would like to see themselves 10 years down the line’.

Parents need to guide their children but should also let them make their own decisions. They should also realise that students today can be more aware than their parents of what to study and why. Students are not averse to experimentation for a right choice, which is a crucial thing to many.

Sunday, May 22, 2011

Kirtipur: A city where dreams dwell


Have you ever been to a town entirely meant for students? Well, Kirtipur looks like the one though it’s not literally meant for students but looks like a huge college, campus anyway.
This small hill station on the southern outskirts of Kathmandu always has more to share. The city, which developed after the establishment of the Tribhuvan University, looks like a big hostel as one can see students everywhere. Students from different nooks and corners of the country representing various cultures, arts and disciplines make Kirtipur a perfect town of dreamers.
It is hard to find a single house here without students. Even illiterate people are familiar with some educational terms like ‘thesis’, ‘exam’, ‘routine’, ‘assessment’, among others, for these are the words mostly spelled in Kirtipur.
Rooms lighten up until late night while in the morning and the evening, terraces are filled with students holding books and notes, photocopiers run without a break xeroxing handouts and reference materials. Some students-to evade friends and guests- are seen studying in the shades of trees in the jungle on the TU premises. It looks like Kirtipur has a learning ambience everywhere. Students in groups are found discussing academic subjects and contemporary issues on the roadsides in the evening. One of my friends jokes that we can learn something even when we are just roaming. Another thing to learn from Kirtipur is the struggling and sharing nature of students.

Wednesday, February 16, 2011

CITIZENS WITHOUT BORDERS


He will be here, will play some of his best numbers and leave people screaming "once more ...once more". It's been a long wait but, the wait is about to bear the sweetest fruit for we shall witness a history, the largest concert in the Nepalese territory. The tickets are a bit higher but I can bet my whole money that nothing will keep his fans from watching Bryan Adams rock his fans to the core of their heart. Nevertheless, the venue might not do justice to his fan followings since its peewee capacity to hold just 25000 audiences.

However, his visit couldn’t go controversy-free. People are raising issues regarding his concert-is it in Nepal’s capacity to hold such an extravagant event? Further, some music activists are claiming that it is a direct encroachment over Nepali music in the name of publicity of NTY. Unlike what they think, I see his visit as a glimpse of a reality, the way we have been globalised. Like the inter-connected web pages we have grown interconnected to every aspect of the globe. Do we want to be bound by borders these days?

Shakira and Richard Marxperformed in India recently and their event mangers didn’t even consider placing one here in Nepal. So, how does it feel to “being a Nepali” ego-like not even being noticed? Many thanks to Bryan that he considered Nepal worth his performance. I hope this sets a trend and we get to see more and more stars perform here in Nepal. Actually, a positive message reverberates back in the global arena if these stars perform here. An ugly tag of “post-civil-war country” might get wiped away from our country’s name. Since he uses the video footage of his concerts in his music videos this might serve as an opportunity to be seen.

Saturday, January 8, 2011

Getting themselves heard

Youth activism online

WE started what would have been called activism in bigger cities as fifth graders. We were proud executive officers of our very own child club; a student-led organisation aimed at fostering creativity among students, stirring a sense of responsibility and raising awareness on child right issues.


Imagine a gang of fifth graders walking around in a small town with a pad of “Rashid”, asking shop owners to donate money and requesting government officials to join our programmes as judges and chief guests.
That’s what we did. As expected, our principal was not quite happy about it. He was worried that our performances in the SLC would be hampered by our activities. Despite all his worries, we graduated from our secondary school with distinction.


After the SLC, we came to Kathmandu where we found so many young activists full of vision, enthusiasm and passion. Unlike us, most of them have started their activism after the SLC or high school. Nevertheless, they were way ahead of us for they had a Midas touch to reach out to the targeted group and a platform to get their voices heard, something we were not very familiar with. It was the internet and technology.

Thursday, October 21, 2010

ब्रेन ड्रेन

आफ्नो भौगोलिक सीमा बिस्तारका लागि प्रतिस्पर्धा गर्ने एउटा युगबाट अहिले विश्वका देशहरु ‘उत्कृष्ठ एवं सिर्जनशील दिमागहरुको संचय’ गर्ने प्रतिस्पर्धामा छन् । लडाकु सामाग्री, पेट्रोलियम पदार्थ, युरेनियम संचयजस्ता कुरामा हुने प्रतिस्पर्धाले जसरी मिडियामा सबैले बुझ्नेगरी स्थान पाउ“छन् ‘दिमाग संचय’को प्रतिस्पर्धाले नपाएको मात्र हो । यस्तो दौड गौंड रुपमै भए पनि देशहरुबीच ठूलै रुपमा भइराखेको छ ।

‘कुन मुलुकसग धेरै उत्कृष्ठ दिमागहरु छन् ?’ पछिल्लोपटक आफ्नो एउटा अंकमा टाइम म्यागेजिनले यही बहुचर्चित प्रश्नको उठान गरेको थियो, जसको उत्तर उसले भनेजस्तो सहजै दिन त सम्भव छैन । न त मापन गर्न सकिने निश्चित आधार नै भेटिन्छ । तर २०१० को नोबेल पुरस्कार बितरणको समय ‘अक्टोबर’को सन्दर्भ पारेर तयार गरिएको उक्त सवाललाई भने पत्रिकाले नोबेल पुरस्कारसगै जोडेर उत्तर दिन खोजेको थियो ।

Thursday, October 7, 2010

दशैंको छुट्टिमा...

टिकेट काउन्टरमा वार्तालापको दृश्य हेर्दा लाग्थ्यो– जागीरको अन्तरवार्तामा अन्तरवार्ताकारले उसलाई ‘अस्विकार’ ग¥यो तर पनि आफूलाई सहि प्रमाणित गर्न अन्तिम प्रयास गर्दैछन् । ‘कहिलेकाही त दशैंसशैं झोक चलेर आउछ यार’, अन्ततः घर फर्किने टिकेट हात नलागेपछि उनी एक्लै गुनासिदै थिए, ‘पूरा पैसा तिरेर जान नि पापड बेल्नुपर्छ । अझ स्टुडेन्ट कार्ड देखाए झन् के पो गर्थे होलान् !’ म ऊ छेवैको कुर्चीमा हुनाले उसका पछिल्ला दृश्यहरु मैले प्रत्यक्ष देखिरहेको थिए । ‘अनि जान्नौ त घर’, म जिज्ञाशु बने । ‘तिनीहरुलाई (टिकेट काउन्टरका मान्छेहरु) देखाउन नि जान्छु’, उनी हासेजस्तो देखिएता पनि त्यो जबरजस्ती थियो, ‘बसमा सिट नपाए मुडामै बसुला, नत्र छत जिन्दावाद ।’  

Saturday, September 25, 2010

काबुलको कथा


सलले टाउको ढाकेकी उनको मुहार निकै हसिलो थियो । ‘मुस्काइरहने उनी खुलेर हासिन् भने झन् कस्ती देख्दीहुन् ?’, म  सोच्दैथिए, ‘गालामा डिम्पल पो देखिन्छ कि !’ तर शुरुमै हसाउन त्यसबेला मसग कुनै ‘चुट्किला’ तयार थिएन । अन्तरवार्ताको लागि लिएको झण्डै डेढ घण्टाबिचमा कुनैबेला त उनी  हास्लिन् भन्ने मलाई लागेको थियो । 

तर पनि ब्रिस्ना अस्होरजादासग हुन गइराखेको मेरो कुराकानी कुनै रमाइलो बिषयसग जोडिनेवाला थिएन । एउटा द्वन्द्वग्रस्त मुलुककी नागरिकको रुपमा उनको पीडादायी अनुभवलाई प्रतिनिधि कथाको रुपमा मैले यस स्तम्भमा समेट्दै थिए । अहिले उनी अफगानिस्तानको एक अन्तर्राष्ट्रिय गैरसरकारी स“स्थामा काम गर्छिन । र, त्यसको एउटा  कार्यक्रममा सहभागि हुने क्रममा काठमाण्डुमा छिन् । यी २२ बर्षियालाई नेपालमा भेट्नेहरु देशको नाम सुन्नेबित्तिकै एक पटक झस्कि“दा रहेछन् । ‘अफ्द्रगानस्तान π’ भन्दै धेरैले आङ सिरिङ्ग पार्छन । ‘बम–बारुद र ‘हत्या हिंसा’ को पर्यायको रुपमा मेरो देशको नामले विदेशमा समेत मानिसहरुलाई तर्साउदो रै’छ’, पहिलोपटक यसरी विदेश आएकी उनले भनिन्, ‘तपाईं अनुमान मात्र गर्नुस् न, म त अझ त्यही हुर्केबढेकी !’

उनले नेपालमा भेटेका धेरैले अफगानिस्तानलाई ‘न्यूज च्यानल’ र ‘फिल्म’ मा देखिने दृश्यहरुस“ग जोडेर सोध्ने गर्छन्, ‘के अफगानिस्तान सा“च्चै त्यस्तो डरलाग्दो छ ?’ संयोगले मेरो कुराकानीको शुरुवात पनि त्यस्तै भएछ । अफगानिस्तानबारे बनेको हिन्दी फिल्म ‘काबुल एक्सप्रेस’को आड लिएर म अघि बढ्न खोज्दैथिए“ । त्यसबाहेक टाइम म्यागाजिनको एउटा पछिल्लो अंकमा ‘ह्वाट ह्यापन्स इफ वि लिभ अफगानिस्तान’ लेखेर तालिवान विद्रोहीले नाक काटिदिएकी एउटी अफ्गान महिलाको ‘कभर  स्टोरी’ को प्रशंग पनि जोडेको थिए“ । र, अन्ततः मेरो जिज्ञाशा पनि अरुकोझैं त्यही नै हुन्थ्यो, ‘के अफगानिस्तान.....?’

काबुल एक्सप्रेसले त अफगानिस्तानमा तालिवानको पतनपछिको स्थितिलाई समेटेको छ । तर एउटा द्वन्द्वग्रस्त मुलुकको नागरिकको रुपमा उनको दुःखदायी विगत भने फिल्मले समेटेको  समयभन्दा धेरै अघि नै शुरु भएको थियो । ‘म त्यती राम्ररी सम्झन त सक्दिन’, उनले आफ्नो रामकहानीको शुरुवात गरिन्, ‘त्यसबेला सायद म ९/१० बर्षकी थिए।’  काबुलमा त्यतिखेर एउटा प्रजातान्त्रिक सरकार ढलेर धार्मीक कट्टरपन्थीहरु (जसको साठगा“ठ धेरै आतंककारीहरुसग थियो) को हातमा सत्ताको बागडोर पुगेको थियो । ‘जहा“सम्म मलाई सम्झना छ, त्यसबेला सबैतिर अस्तव्यस्त छाएको थियो’, उनी सम्झन खोज्दैछिन्, ‘हामीहरु स्कुल जान पनि बन्द गरेका थियौं ।’ उनका अनुसार कानुनको कुनै अर्थ नरहेको जस्तो छाडातन्त्र विकसित हु“दैथियो त्यसबेला अफगानिस्तानमा । गोली चलेका र बम बिस्फोटनका आवाज सामान्य भइसकेका थिए । भन्छिन्, ‘जब सरकार नै आतंकवादको पक्षमा हुन्छ, देश बिग्रन र भत्कन कुनै लामो समय नै चाहिदैन ।’

त्यस्तो अवस्थाका बिच एकदिन सबेरै उनका बुवाले एउटा निर्णय लिनुभयो– देश छाड्ने । ‘तर हामीहरुलाई केही थाह थिएन’, भनिन्, ‘केही नराम्रो हुन लागेजस्तो गरी हामीहरु मात्र एकोहोरो रोइरहेका थियौं ।’ बुवाआमासाथ दुई दिदी र दुई भाइहरुस“ग उनी पनि गन्तव्य थाह नभएको स्थानतर्फ हान्निदै थिइन् । ‘बुवाले द्वन्द्वले हाम्रो बाल मस्तिष्कमा असर नगरोस भनेर सायद त्यसो गर्नुभएको थियो’, उनका आ“खा रसाउन थालिसकेका थिए“, ‘त्यो तातो मरुभूमिको बाटोमा पहिलोपल्ट हामी ४ घण्टा हि“ड्नु परेको थियो ।’ अन्ततः उनीहरु पाकिस्तानको पेशावर शहर पुगे, शरणार्थीको रुपमा । भनिन्, ‘धन्न हामी भाग्यमानी थियौं कि अन्य शरणार्थीजस्तो शिविरमा बस्नु परेन ।’ त्यस्तालाई पाकिस्तानमा ‘इन्भिजिवल रिफ्युजी’ भनिन्थ्यो । पहिल्यैदेखि नै पेशावरमा बस्ने एकजना काकीले शुरुवाती दिनमा सहयोग गरिन् उनीहरुलाई । ‘बुवा दिनभर कोठा र काम खोज्न भौतारिनुहुन्थ्यो’, भन्छिन्, ‘तर धन्य हुन् मेरो बुवा कहिल्यै समस्याहरु हाम्रो अगाडि राख्नु हुदैनथ्यो ।’ तर पनि मुहारको भावले उनीहरु बुझ्थे । भन्छिन्, ‘पछि बुवाले ट्याक्सी चलाउन पाउनुभयो र हामीले कोठा भाडामा पनि पायौं ।’ बिस्तारै परदेशको जीवन सामान्यतर्फ मोडियो । ‘अरु अफगानीहरुले जस्तो हामीहरुले पाकिस्तानी बिद्यालयमा पढ्नु पनि परेन’, थपिन्, ‘जहा अफगानीहरुलाई हेपिन्थ्यो ।’ कारण संयोगले त्यहा एउटा अफगानीहरुलाई मात्र पढाउने एउटा छुट्टै बिद्यालय थियो । 

तालिवानको शासनताका मात्र उनीहरुझैं अफगानिस्तानबाट ६२ लाख अफगानीहरु छिमेकी पाकिस्तान र इरानमा शरण लिन पुगेका थिए । जसमध्ये झण्डै ४२ लाख तालिवान शासनबाट हटेपछि स्वदेश फर्किए । ‘तिनै ४२ लाखमध्ये हाम्रो परिवार पनि एक थियो’, ब्रिस्नाले लामो सास फेरिन् र भनिन्, ‘सायद त्योभन्दा बढ्ता खुसीको दिन मेरो जीवनमा सायदै आउला ।’ उनीहरु काबुल एयरपोर्टमा उत्रदा सबैका मुहारमा फेरी खुसी फर्किएको थियो । ध्वजापताका र नाराजुलुसले आफन्तहरुले स्वागत गरे । 

अहिले उनी उत्तरी अफगानिस्तानको बाख प्रान्तमा बसोबास गर्छिन् जहा उनको घर छ । ‘यद्यपि अफगानिस्तानको सुरक्षा व्यवस्था अझै कमजोर छ’, ब्रिस्नाको तर्क छ, ‘कसैले पनि बन्दूकको भरमा शान्ति फर्काउन सक्दैन ।’ अफ्गान सरकारले त्यसैले सबैको कुरा सुन्नुपर्ने उनी बताउ“छिन् । भन्छिन्, ‘अफ्गान सरकारले आफ्ना नागरिकको भन्दा बढ्ता विदेशीको विश्वास गरिराखेको छ, यसले हिंसा झन् बढाउन सक्छ ।’ एउटा भावुक कथाले भरिएको अन्तरवार्ता सकिसक्दा म भने“ उनको हासो देख्न नपाएकोमा पछुतो मान्दैथिए । उनको दुःखद विगत खोतल्दा त्यसबिचमा कतै पनि खुलेर हास्ने क्षण नै आएन । ‘हास्दा उसको गालामा खाल्टो पर्छ या पर्दैन’ हेर्ने मेरो धोको अधुरै रह्यो ।  

Click here for its e-paper view

Friday, September 10, 2010

कलेज अनुशासन


‘विदेशमा के हुन्छ मलाई थाह छैन तर नेपालमा तन्नेरीहरुलाई सबैभन्दा बढ्ता टेन्सन कलेजले दिन्छ’, काठमाण्डौंको एउटा निजी कलेजबाट भर्खर स्नातक सकेका दाईले भन्दैथिए । उनको कुराकानी कलेजमा अनुशासन र पढाईका नाममा बनाइने अनेकथरी नियमतर्फै केन्द्रीत थियो । उनलाई सुनिरहदा म स्वयं सम्झदै थिए– विभिन्न कलेजहरुमा पढ्ने आफ्ना साथीहरुसग कहिलेकाही भेट्दा हुने कुराकानीमा पनि कलेजलाई (विशेषगरी अनुशासन इन्चार्ज (डिआई)लाई) गरिने गाली र आक्रोसले बढ्तै समय लिइराखेको हुन्थ्यो । ‘पढाई त सकियोस् न, अनि देख्छन् हाम्रो पनि तागत’, धेरैजसोले यस्तो पनि भनिराखेका हुन्थे । उनीहरुले भन्ने गरेको ‘तागत’ प्रायः कलेजको अन्तिम दिन कक्षा कोठाहरु धाउने हो भने सजिलै देखिन्छ । पंखाहरुका पाता बाङ्गिन्छन्, इलेक्ट्रिक स्विच बोर्डहरु फोडिन्छन्, कक्षाकोठाका भित्तामा शिक्षकहरु र कलेजलाई जेपीटी लेखिन्छन् । तागतले भ्याएसम्म डेक्सबेञ्च भाच्न समेत पछि पर्दैनन् उनीहरु ।
आजकलका विद्यार्थीहरुमा बढ्तै अनुशासनहिनता बढ्दै गइिरहेको छ भनेर माथिको कुराको मुल्याङ्कन गरिएला । ‘कलेजभर कडा अनुशासनमा राखेर पढाईदा त झन् बढ्तै अनुशासित हुनु पर्नेमा अन्त्यमा किन त्यसो हुदैन ?’ यसतर्फ भने कमै कलेजका संचालकले सोच्ने गर्छन् । त्यो त कलेज जीवन विद्यार्थीमैत्री नबनाइदाको उनीहरुको आक्रोस हो जो कलेज जीवनभर उनीहरुले दबाएर राखेका राख्छन् । कलेजहरुको नराम्रो पक्ष भनेकै नियमहरु बनाइदा विद्यार्थीसग सल्लाह नगरिनु हो । नया जमानाका नन्नेरीहरुका लागि चाहिने नियमहरु कपाल फुलेका कलेज संचालकहरुबाट बनाइदा त्यसले कलेज वातावरण देख्दामा अनुशासित देखिएता पनि विद्यार्थीहरुले कलेजलाई सिनेमाको ‘भिलेन’लाईझैं दिनप्रतिदिन आक्रोस बढाइराहेका हुन्छन् ।
ढाइमा ध्यान केन्द्रीत गर्न सक्दैन । केटीहरुमा गाजल, नङ्ग पालिस लगाउन दिइ“दैन । गर्मीमा पनि टाई नलगाए कक्षाकोठा छिर्नै नदिने सम्मका सजाए दिइन्छ । कतिपय कलेजहरुले लाद्ने अर्को अव्यवहारिक नियम हो मोवाइल लैजान नपाइनु । कक्षाकोठामा ‘स्विच अन’ राख्न नपाइनु अर्कै कुरा हो तर आधुनिक शिक्षा दिने भन्दै खोलिएका यस्ता कलेजहरुका यी नियमहरुलाई विद्यार्थीहरु आफै सचेत हु“दै पहिल्यै मुल्याङ्कन गर्नुपर्छ । ‘फेसबुकमा के भइराखेको होला ?, गर्लफ्रेन्ड-ब्वायफ्रेन्डको के पो एसएमएस आइरहेको होला ?..’ जस्ता कुराहरु मोवाइल साथमा नहुदा पढाईको समयमा पनि बिद्यार्थीले दिमागमा खेलाइरहेका हुन्छन् जसले झनै पढाइमा ध्यान केन्द्रीत हुन सक्दैन । यस्तै प्रसंगमा केही महिनाअघि एक जना ह्याकरसग अन्तरवार्ता लिंदा उनले आफ्नो अनुभव यसरी सुनाएका थिए, ‘कम्प्युटर इञ्जिनियर बन्ने रहरले साइन्स भर्ना भएता पनि कलेजमा साइन्स पढ्नेले बास्क
लामो कपाल पाल्नु कसैको ठूलो सोख कलेज जीवनसगै रोकिन पुग्दा कलेजप्रतिको उसको ‘फस्ट इम्प्रेसन’ नै नराम्रो हुन जान्छ जसले गर्दा कलेज र त्यहा“का शिक्षकहरुप्रति उसले हृदयदेखि (देखावटी गर्ला) कहिल्यै सम्मान गर्नै सिक्दैन । अहिले काठमाण्डौं र उत्तिकै रुपमा काठमाण्डौं बाहिरका कलेजहरुले पनि कपाललाई अनुशासनस“ग खुबै जोडेर लामो (र स्टाइलिस्ट) कपाल पाल्न रोक लगाइराखेका छन् । जुन धेरै तन्नेरीहरुको चिन्ताको बिषय हो । कसैले अटेरी गरेमा कलैजमै कपाल काट्दिन्छन् पनि । कपाल मात्र नभएर जुंगा–दाह«ी पनि कलेजले बनाएको नियमभन्दा फरक स्टाइलमा राख्न पाइदैन । सुन्दामा यी कुरा सामान्य लाग्ने गरेता पनि विद्यार्थीहरुमा फ्रस्टेसन निम्त्याउने कुरा पनि हुन यी जसले गर्दा उसले
पटबल खेल्न पाइदैन भनेपछि फेरी म्यानेजमेन्टमा भर्ना भए ।’ यस्ता समस्या झेल्ने तन्नेरीहरु धेरै छन् । कतिपयले अरु कलेजभन्दा भिन्न देखिन भन्दै सार्वजनिक विदाका दिनमा समेत कक्षा चलाइराखेका हुन्छन् । अरु साथीहरु छुट्टि मनाइरहदा आफू भने जबरजस्ती कलेज आउनुपर्दा झन् मनमा तनाव भई झनै पढ्न सकिदैन । काठमाण्डौंको ट्राफिक जामले कहिलेकाही थोरै मात्र पनि ढिलो भएमा घर फर्काइदिने कलेज पनि छन् । कहिलेकाही धेरै बिद्यार्थीहरुमा पढ्ने ‘मुड’ नहुदा पनि शिक्षकहरुले जबरजस्ती लेक्चर अघि बढाउछन् । प्रभावकारी रुपमा बुझुन्न-बुझुन् पढाएर अर्को काम सक्छन शिक्षकहरुले । त्यसैले यस्ता समस्याबाट जुध्न आजकल भारतिय कलेजहरुमा विद्यार्थीहरुले ‘मास बंक’ गर्न थालेका छन् । नेपालमै पनि आजकल केही कलेजहरुले आफ्नो विज्ञापनमा ‘कपाल पाल्नमा, स्कर्ट लगाउनमा, मोवाइल बोक्नमा रोकतोक छैन’ जस्ता कुराहरु उल्लेख गर्न थालेका छन् । यो एउटा राम्रो संकेत भएता पनि फेरी यसलाई विकृतिको रुप लिन सक्नेमा पनि सचेतना आवश्यकता छ । तन्नेरीहरु खाली बिग्रीए भन्दै रट लगाउनेहरुले कमै सोच्ने गर्छन्– यो उमेरको आवश्यकता के हो भनेर । कुनै लफङ्गिएको केटाले कपाल पाल्यो भन्दैमा कपाल पाल्नुलाई नै नराम्रो सोच्ने, मोवाइलमा नचाइने गफ ग¥यो भन्दैमा सबै मोवाइल प्रयोगकर्तालाई एकै शिराबाट हेर्ने बानी त्याग्नुपर्छ । हामीले यो पनि भुल्नु हुदैन कि जहा बढि रोकतोक र दबाबमा राखिन्छ, विकृतिहरु त्यही बढ्ता जन्मिन्छन् ।


Chick here for its e-paper view

Thursday, August 26, 2010

दौतरी दबाब


‘मेरो लागि त्यत्ति पनि गर्न नसक्ने तँ के साथी’, कसैले यति मात्रै भन्यो भने प्रायः हामी तन्नेरीहरुसँग फर्काउने उत्तर हुदैन । उत्तर हुन्छ त मात्र उसलाई साथ दिने, चाहे त्यो जस्तोसुकै (राम्रो/नराम्रो) काममा होस् । ‘नाइ’, ‘हुदैन’ तन्नेरीहरुले साथीहरुका सर्कलमा कमै उच्चारण गर्ने शब्द हुन् (बाबुआमासँग भलै उच्चारण गर्लान्) । यसले गर्ने एउटा स्पष्ट संकेत हो, आजका युवाहरु आफैमा  स्वतन्त्र छैनन् । तपाईलाई थाहा नै नभइरहेको नि हुन सक्छ, तर मात्र तपाईसग उसले बिताउने धेरै समयले तपाइर्मा धेरैथरी परिवर्तन ल्याइरहेको हुन्छ ।

जब एसएलसी सकिन्छ, भनिन्छ कलेज भर्ना हुदा बिद्यार्थीले आफूले पढ्न चाहेको बिषयले भन्दा पनि अभिभावकले उसलाई ‘के बनाउन चाहिरहेको छन्?’ भन्नेले भूमिका खेल्छ । तर हामीलाई थाह नै भइराखेको हुदैन त्यहा ऊ स्वयं दोधारमा हुन्छ्– ‘आफूले चाहेको पढू कि धेरै साथीहरु   (अझ मिल्ने साथी) पढिरहेको संकाय पढू ’ अझ त्यसमा साथीहरुले थोरैमात्र पनि दबाब दिए भने उसले दोस्रो बिकल्प रोज्नेगर्छ । साथीको आग्रहमा कहिलेकाही ‘एकदुई पफ’ भन्दाभन्दै चुरोट  र गाजाको लत नै बसिरहेको हुन्छ । कलेज ‘बंक’, ग्याङ्गफाइट जस्ता धेरै अन्य कुराहरु दौतरीका दबाबमा परेर तन्नेरीहरु गरिरहेका हुन्छन् । प्रश्न उठ्न सक्छ, ‘त्यसो भए दौतरी दबाबले सधै नराम्रो मात्रै गर्छ त?’ त्यसो पनि होइन । साथीले तपाईलाई पढ्ने नया तरिका सिकाउन सक्छ, खेलहरुमा प्रयोग गर्ने नया ‘टेक्निक’हरु सिकाउन सक्छ । र, अझ राम्रो र असल साथीको संगत हुने हो भने तपाई अनायसै उजस्तै बन्न लालायित हुनुहुन्छ ।

साथीहरुबाट ‘उम्कन’ हामी कहिल्यै सक्दैनौं । तपाई जतिसुकै विशेष मान्छे किन नहुनुस्, जहासुकै जानुस् ‘साथी’ तपाई“लाई नभई हुदैन । साथीहरुबाट पर रहनेहरुले जीवनको ‘राम्रो स्वाद’ नि गुमाइरहेका हुन्छन् । तर मित्रतामा आच नआउने गरी साथीका नराम्रा दबाबहरुलाई आफूबाट बचाउन सक्नुपर्छ । त्यस्ता सम्भावित दबाबहरुसग सामना गर्नुपर्दा ‘कसरी  र के भनेर पन्छिने’ भन्ने पहिल्यै मनमा कुराहरु तयारी अवस्थामा राख्नुस । जब सेक्स, लागुऔषद्य, मद्यपान, पढाईजस्ता सवालमा दबाब सामना गर्नुपर्ने हुन्छ, तपाई आफ्नो अडानबाट केहीगरी नहड्बढाउनुस् । शुरुमा केही समस्या परेता पनि पछि सामान्य हु“दैजान्छ । साथीहरुको समूह त्यस्तो हुदैन कि जो तपाई“लाई जानजान कूमार्गतर्फ लैजाओस । एकअर्काको रुचि र स्वाभिमानलाई उत्तिकै सम्मान पनि गर्छन् साथीहरुले । त्यस्ता दबाबका सामु उसलाई (वा उनीहरुलाई) गाली गर्न, रिसाउन वा सम्झाउन थालियाृे भने त्यसले झन् अर्को असहज माहोल सिर्जना गर्नसक्छ । एउटा व्यक्ति त्यसलाई सहि के हो भन्ने जानेर साथै बसिरहेको छ भने त्यो आफैमा उनीलाई ‘मनोवैज्ञानिक दबाब’ हुन जान्छ ।

आजको विश्वमा तन्नेरीहरु नया“–नया“ कुराको अभ्यास र अनुभव गर्ने भन्दै ‘जे–जस्तो’ गर्न समेत पछि पर्दैनन् । जसले कहिलेकाही“ उनीहरुमा नराम्रो कुराको लत बसिरहेको हुन्छ । पछिल्लोपटक गरिएको एउटा अध्ययनले पनि त्यसै भन्यो । ३० प्रतिसत किशोरकिशोरीहरु स्कुलजीवन नसक्दै अनुभव र जानकारीको लागि भनेर ‘ड्रक्स’ लिइसकेका हुन्छन र त्यसैले धेरैमा पछिसम्म लिइराख्ने बानी पारेको हुन्छ । त्यस्तै १२ देखि १८ उमेर समूहका किशोरकिशोरीहरुमध्ये झण्डै ५० प्रतिसतले आफ्ना प्रेमीबाट यौन सम्पर्कको लागि दबाब सामना गर्छन् जसले गर्दा बर्षेनी ९ प्रतिसतले १४ बर्षमै, १८ प्रतिसतले १५ देखि १७ बर्षभित्र र २२ प्रतिसतले १८ देखि १९ बर्षभित्र गर्भधारण गर्ने गरेको उक्त विश्वव्यापी अध्ययनले जनाउ“छ । साथीको दबाबले गर्दा नै ३२.२ प्रतिसत किशोरकिशोरीले १३ बर्षभित्रै मद्यपान शुरु गरिसकेका हुन्छन् ।

त्यसैले पश्चिमा मुलुकहरुमा त आजकल स्कुलबाहेक आफ्ना सन्तानको घुलमिल कस्तासग गर्न दिने भनेर अभिभावकहरु उसका साथीहरुमा समेत निगरानी राख्न  थालेका छन् । अर्कोतर्फ रुचि, भावना र क्षेत्र नमिल्ने साथीले गर्दा एक अर्कामा ‘मानसिक दबाब’ सिर्जना गर्ने हुदा त्यसतर्फ पनि आजकल अभिभावको चासो पर्न थालेको छ । र, स्वयं तन्नेरीहरु पनि आत्ममुल्याङकन गर्न सिक्नुपर्छ । 

एक त एउटाको जीवनमा अर्काको दवाव र प्रभाव पर्ने मानविय गुण नै हो । अझ एउटै समूहमा रहेर धेरै समय सगै साट्ने साथीले गरिरहेका काम गर्न खोज्नु कुनै अस्वभाविक पनि होइन । केही अनुसन्धानकर्ताहरु यसलाई नराम्रो पनि मान्दैनन् । भन्छन्, ‘यसले मानिसमा अरुको संसारसग भिज्ने र आफूलाई चिन्दै सुधार्ने मौका दिन्छ ।’ तर हामीले भुल्नै नहुने अर्को कुरा के पनि छ कि जब मित्रताको नाममा आफैलाई र समाजलाई हानी पुग्ने काम गरिन्छ..त्यसले अन्ततः जीवन अर्थहिन बन्न पुग्छ । 

Chick here for its e-paper view

Friday, August 13, 2010

डिग्री दोधार

‘केटीमा इन्ट्रेस्ट छैन यार’, उसले त्यसो भन्दैगर्दा साथै रहेका साथीहरु उसलाई जिस्क्याउदै थिए । ‘त्यसो भए त“लाई आजकल केटाहरुमै ‘इन्ट्रेस्ट’ लाग्न थालेछ है’, अर्कोले थप्यो, ‘डाक्टरलाई देखाइहाल, यो त राम्रो संकेत हैन नि ।’ उनीहरुको चिया गफमा हा“सोको लामै फोहरा छुट्यो  । त्रिभुवन विश्वविद्यालयको केन्द्रीय पुस्तकालयसगै रहेको क्यान्टीनमा म पनि चियाको चुस्कीसगै अर्को कुनाबाट उनीहरुको रमिते बनेर गफ सुनिराखेको थिए । सबैका हातमा रहेको शोधपत्रले उनीहरु स्नातकोत्तर सक्न लागेका बिद्यार्थीहरु हुन् भन्ने सजिलै प्रस्ट्याउथ्यो । तर पनि त्यो ‘केटीमा इन्ट्रेस्ट नभएको’ बताउने केटातर्फ मेरो ध्यान बढ्तै खिचिएको थियो । म जान्न चहान्थे उसको नैराश्यताको कारण । तर पनि एउटा अपरिचितस“ग पहिलो भेटमै व्यक्तिगत बिषयमा अन्तरवार्ता लिन सक्ने आट ममा थिइन ।

साथीहरुबिच जमिरहेको हासीमजाकको वातावरणमा पनि ऊ मौनप्रायः देखिन्थ्यो । त्यस्तो नैराश्यता प्रेममा ट्रेजिडी परेका साथीहरुमा मैले देख्ने गरेको थिए । तर उसले शुरुमै भनेको कुराले स्पष्ट भनिसकेको थियो कि त्यहा मामिला प्रेमभन्दा भिन्नै छ ।

त्यसैबेला मेरो अर्को मनले केही समयअघि गरिएको एउटा त्यस्तै अध्ययनको निश्कर्ष सम्झन्थ्यो जसमा भनिएको थियो– केटा वा केटीले दिनभरमा कम्तिमा १/१ घण्टाको फरकमा विपरित लिङ्गीबारे सोच्छन् । तन्नेरीहरुले मनमा धेरै खेलाउने कुरा हो, ‘कसरी केटा÷केटालाई आफूप्रति आकर्षित गर्ने’ । तर पनि लाग्थ्यो, उसको मनमा आजभोलि केटीबारे नभई अर्कै कुरा सायद हरेक मिनेटमा खेलिरहेको छ ।

उनीहरुबिचको कुराकानीलाई अलिक धेरैबेर सुनेपछि म बिस्तारै चिन्ताको कारण बुझ्दैछु । विश्वविद्यालयको पढाई सकेकोमा जति खुसी छन् त्यो भन्दा कयौं गुणा बढ्ता चिन्ता क्याम्पस जान छाडेपछि शुरु हुने नया जीवनले उनीहरुलाई (उसलाई सबैभन्दा बढ्ता) पारेको छ । सामान्य आन्तरिक परीक्षा सक्दा त ठूलो भारी बिसाएझैं रमाउने मेरो मनले सायद उनीहरुको समस्यालाई नजिकबाट अनुभव गर्न सक्दैनथ्यो । म भर्खर विश्वबिद्यालय प्रवेश गर्न लागेको बिद्यार्थी र उनीहरु विश्वविद्यालयको पढाई सक्नैआ“टेका बिद्यार्थीका सोचाइहरुमा धेरै भिन्नता देखिन्थ्यो । तर पनि उनीहरुको गफगाफले हाम्रो शिक्षा प्रणाली र बेरोजगारीको प्रतिबिम्ब राम्रैस“ग झल्काइरहेको थियो । विश्वविद्यालयबाट निश्कदा उनीहरुमा जीवनप्रति आशा र उत्साहभन्दा निराशाहरु कयौंगुणा बढ्ता थिए ।

‘हातमा डिग्रीको सर्टिफिकेट छ, तर भविष्य भने दोधारमा’, एउटाले निराशाका स्वरहरु सुनाउ“दै छ, ‘गल्फ कन्ट्री नै भए पनि जान्थे, तर डिग्री गरेको मान्छे पनि गल्फ जान्छन् त भन्छन π’ उसले थप्यो, ‘नेपालमा बस्यो एक त काम नै पाईंदैन, पाए पनि पैसा राम्रो छैन ।’ लगत्तै अर्कोले आफ्नो जागीरबारेको अनुभव सुनाउन थाल्छ । एउटा निजी कलेजमा पढाउनको लागि पुगेको उसका लागि पहिलो कक्षा नै अन्तिम पनि  सावित भएछ । ‘त्यत्तिका बिद्यार्थीका अगाडि गएर बोल्नै सकिएन’, ऊ भन्दैछ, ‘अंग्रेजीको समस्या त छंदैछ ।’ त्यसैले उसले आजभोलि विश्वबिद्यालयको मार्कसिटसग आफूलाई तुलना गर्दोरहेछ र अर्थहिन ति उच्च अंकस“ग आक्रोस पोख्छ । ‘सधै परिक्षामा उच्च अंक ल्याउनुपर्छ भन्ने बाहेक विश्वबिद्यालयले अरु के नै सिकायो र ?’, उनीहरुको गफगाफमा विश्वबिद्यालयप्रति बढ्तै आक्रोस मिसि“दैछ ।

हुन पनि विश्वविद्यालयसग विद्यार्थीमा अन्य सिर्जनात्मक क्षमता विस्तार गर्नेतर्फ कुनै चासो नै छैन । न त उनीहरुलाई स्वतन्त्र र रुपमा अध्ययन/अन्वेषण गर्न उत्पेरणा नै जगाइन्छ । मैले स्वयं कीर्तिपुरमा त्यस्ता धेरै बिद्यार्थीहरु देखेको छु जसले शोधपत्रको व्यापार गर्छन् । नगरुन पनि कसरी, मिहिनेत गरेको र बजारमा किनेको÷अरुबाट सारेको शोधपत्रहरुको एकै तरिकाले मुल्याङकन हुनेगर्छ । त्यस्तो वातावरणमा बिद्यार्थीहरु कसरी सक्षम बनेर निस्कुन त ? त्यसबाहेक सरकारसग पनि देशमा उत्पादन हुने जनशक्तिलाई कसरी उपयोग गर्ने भन्नेबारे कुनै त्यस्तो योजना छैन । जापानमा बर्षेनी लाखौंले स्नातकोत्तर सक्नेमा सरकारी एवं गैरसरकारी संस्थाहरुको समन्वयले गर्दा कोही बेरोजगार हुनु पर्दैन ।

यहा“ युवास“ग जोडिएका भाषणहरु निकै पmलाकिन्छ तर उनीहरुको मुद्दालाई रोजगारीसग जोडेर कमै हेरिन्छ । तर त्रिवि क्यान्टिनमा गफिने यी तन्नेरीहरु आफूसग विश्वविद्यालयको राम्रो डिग्री भइकन पनि जसरी रोजगार नहुनुको पीडामा पिरोलिएका छन्, त्यसले हाम्रो समग्र शिक्षा प्रणालीलाई जिल्याई पनि राखेको छ । अझ त्यसमा पनि गैरप्राविधिक विषयहरु पढ्नेहरु केहीगरी कतै जागीर नपाए स्वतन्त्र रुपमा केही गर्न सक्ने हु“दैनन् । तर विकसित मुलुकहरुमा जीवनयापनका लागि सहायकसिद्ध अध्ययनप्रणाली हुनाले जागीर नै नपाए पनि कमै बेरोजगार हुनेगर्छन् ।

मैले उनीहरुका कुरालाई पच्छ्याउन थपेको चियाको दोस्रो कप पनि मैले रित्याइसकेको थिए“ । तर जागीरको चिन्ताले गर्दा नैराश्यिएको त्यो ‘केटीमा इन्ट्रेस्ट नहुने’ केटाको मन अझै पिरमै रुमल्लिएको थियो । म मात्र मनमनै कामना गर्न सक्थे– उसले छिट्टै जागीर भेटोस् र अहिले हरेक समय करिअरको पिरमा अल्झने उसको मनले केही समय केटीहरु बारे पनि सोचोस् ।

Via Hello Shukrabar (KANTIPUR) dated 28th Shrawan, 2067 

Click here For e-paper view

Thursday, July 29, 2010

Sharon Samwad

“Love birds on a classic dating spree, isn’t that what they might think about us!” said she, hinting at her friends sitting a little far on her side. A mere 4 hour was all that remained for our 4 day sojourn to draw to an end, a sojourn that started on purpose -- a feature article on Sharon Weng for this column. The pain of parting after the soulful moments we shared in this short duration was unmistakably vivid in her labored smiles. Tears welled up in her eyes and she was soon wiping them off with suppressed hiccups. I was in no better state either. But then I tried to recall the song by Yogeshwor Amatya, "Logne manche bhayera runu hunna re" (man don't cry..) and held back my tears.

The past four days with Sharon were a continuous interviewing venture guised as casual talks. They were my attempts to understand her and the probable shift in the perspective of this young girl brought up in the sophisticated lifestyle of Hongkong after her firsthand experiencing of the lives in remote Nepal. The Education Tour of 25 UNICEF Hongkong's Young envoys had brought us together. But it must have been a sweet coincidence that she was the one chosen for my article. On top of that, one of our common likings certainly worked as a catalyst for our growing rapport – our interest in Fiction reading.

We were headed towards Dhulikhel when I spotted her totally absorbed in ‘The Other Boleyn Girl ’, a historical novel by Philippa Gregory. I chimed in with the talks about my favorite author Paulo Cohelo with his novel "The Alchemist" and our conversation soon found a fertile ground. Our growing affinity had us missing in the group during an excursion at Thamel that followed the Dhulikhel visit. While others were busy shopping souvenirs we took a dip into the bookshelves of a nearby bookshop. I bought my copy of ‘A walk to remember’, a novel that she suggested I get, just as she took in my suggestion to buy ‘Eleven Minutes’. She was deeply interested in understanding the ongoing conflict of Nepal, so I gifted her ‘Palpasa Café’. The next day after reaching Hongkong, she wrote in an email, “I could fully relate to the feelings of Maria in Eleven Minutes; i really enjoy reading it. i felt like maria and i have a lot in common,” adds “do you still keep a copy of that book? maybe we can read the book together? so then we'll feel closer to each other.”

“A Journalist in the course of being an engineer!” that’s how I had introduced myself. It must have confused her at first. I illustrated, “Writing is my passion but I want to build a career as an engineer.” I motioned her to look out of window; at the recurrent potholes and rising dust at Bhaktapur Construction site, “That’s where I want to see myself as a professional, mending those potholes and rejoicing in the dust”. After a moment of silence she said gravely, “You should follow you passion though,” she lets her emotions surface and adds, “We have such a short time to fully relish the beauties of our life.”

She always rang unusual to me. Probably extraordinary is a better word! She says she wants to study Medicine. But there she was right before me, letting out the torrent of her thoughts through the poems that she would compose just as spontaneously and a novel, tight in her arms, to her constant company.

After three days into the villages in the outskirts of Kathmandu, we took out some time to sit and talk at the terrace of Duhlikhel Resort. Earlier, the fog blocking the view of mountain ranges bothered her but that day nothing matter her more than the conversation we were into. She seemed quite emotional. “It was only here that I was able to understand poverty so closely,” her easy delivery belied the depth of the emotional crater that these experiences had scraped on her heart. She adds, “I’d seen a ‘different’ poverty in Hongkong. It was an invisible one, here it’s downright palpable.” She giggles, “Despite living in skyscrapers, the people occupying the ground floors consider themselves poor.” She opined that material wealth alone cannot be a measure of richness. “It’s the fourth day in a row that I haven’t used internet, my blackberry must be teeming with messages from my friends and my X-box would have collected a layer of dust on top of it by now,” I was paying all my attention to every word she spoke, “devoid of all the amenities, I should have been counted among the poorest of men. Here, I have realized how I’ve been spending a blandly virtual life in Hongkong. This trip has been an eye-opener for me that a secluded life within the walls of a classy room can’t give me the faintest idea of the lives of people around me.”

“In Hongkong, few are fortunate enough to have dinner together with the family,” says, “even sleep stands inessential as long as work is concerned, let alone a good family time. Despite hosts of opportunity for the new generation, ours is the one mired into frustration. Teenagers are into drugs at an early age and nor are they properly guided towards goals of their life.” With a slight change in her tone as if a new insight has struck her, “It is in fact, during adolescence that one tends to look up to the elders to follow,” she adds, “what more, even the people sharing rooms in a same flat are total strangers to each other.” She reckons how the people in Nepal are actually taking the true pleasures out of life. “Despite abject poverty people share a close knit with family and their neighborhood. Even in dire straits people show courage to listen to their heart’s call.” She fondly recalled the moment when the school going children at Panchkhal were fervently pursuing a speeding car, joyously soaring in the cloud of dust, “They too are on a pursuit of their own form of passion, one that shapes with life,” with a gentle and a much deeper smile this time, she adds “that’s the joy of life!”

Saturday, July 17, 2010

विहेको माहोल

सायद उनीहरुलाई पनि त्यो सब रमाइलै लागेको हुनुपर्छ । नत्र हामी नजिक किन बसिरहन्थे होेलान् र । कुर्चीहरु अरुतिर पनि त उत्तीकै खाली थिए । तर पनि हाम्रो कुरा ‘इरिटेटिङ्ग’ लागिरहेको देखाउन कुनै कसरत बाकी राखेनन् उनीहरुले । कतिबेला जबरजस्त रुमालले मुख पुछ्दै ‘उफ्–उफ्’ गर्थे त कतिबेला बेला रिसाउन खोजेझैं नि देखिन्थे । ‘यो सब नाटक हो भाई’, साथै रहेका एकजना दाईले अर्थाए, ‘नत्र त्यो ठाउ“ छाडेर जान कसले रोक्या छ र उनीहरुलाई ।’

बिहेको मौसम चलिरहदा हामी त्यस्तै एउटामा जन्ती बनेर गएका थियौं । केटीहरुसग जिस्किरहदा एकजना अकंल आउनुभयो । हाम्लाई दाईने हातको बुढी औंला मज्जाले देखाउ“दै थप्नुभयो, ‘गो अन ब्वाइज, बिहेमा जिस्कनु कसैको दोष होइन ।’ हुन पनि बिहेमा हुने त्यस्तो माहोलले नै हामी तन्नेरीहरुलाई उक्साइरहेको थियो । नया“ ठाउ, नया मान्छे । त्यसैले यहा बोलचालभन्दा नजरको हानाहान बढ्ता चलिरहेको थियो  । ३÷४ जनाको ससाना झुण्डहरु बनायो । आपसमा गफ गरेझैं ग¥यो । तर ति गफहरु केटाले केटीका र केटीले केटाबारे गरिरहेका हुन्थे । अझ कसैले ड्रेसअपको चर्चा कुनै अभिनेत्रीसग जोडेर गरिदियो भने त केटीहरु बाहिर रिसाएझैं गरे पनि भित्र मख्ख पर्थे । साथी उत्सव पाण्डेले एउटीलाई त्यस्तै गरी ‘यो बिहेमा त ऐश्वर्या राय नि आ रै’छन’ भनेर के सकेको थियो, ऊ चिडिएझैं गरेर फनक्क पछाडि फर्कि र भनि, ‘तिमीहरु कहिल्यै सुध्रनेवाला छैनौ ।’ उत्सव पनि के कम, हिन्दी फिल्म ‘वान्स अपन अ टाइम इन मुम्बै’ मा इमरान हाशमिरलेझै जवाफ फर्काइहाल्यो, ‘ये उमर सुधर्नेका नही बिगड्नेका मेडम ।’

बिहे, बेहुला बेहुलीका लागि भन्दा उनीहरुका भाइबहिनीका लागि बढ्ता रमाइलो हुने समय हो । अझ त्यसमा जन्तीहरुले गर्ने उक्साहटले त बिहेलाई ‘बिन्दास’ बनाउन कुनै कसर बा“की रह“दैन । ‘अबको पालो उनीहरुकै त हो’ भनेर अभिभावकहरुले पनि त्यस्ता व्यवहारलाई सामान्य रुपमा लिइरहेका हुन्छन् । हामी केटीहरुस“ग जिस्किंदै गरेको एउटी अंटीले नोटिस गरिरहनुभएको रै’छ । बेहुलाका भाई समेत रहेको हाम्रो ग्रुपमा आएर भन्नुभयो, ‘राम्री लाग्या हो ?’ एकैछिन त ऊ अल्मलीयो । ‘हो..हो’, हामी चिच्यायौं । हामी कराएपछि उसलाई नि आ“ट आइहाल्यो । भन्यो, ‘राम्रीलाई राम्रो त भन्दिनै प¥यो नि ।’ हुन पनि बिहेमा यस्ता कामका लागि आ“ट आउने नै गु्रपमा रहनुले हो । एक्लै हु“दो हो त कसले त्यत्रो हिम्मत गर्न सक्नु ।

हामीले आंशु कवि भनेर जिस्क्याउने उनै साथी उत्सवले केटाहरुलाई गोलो पारेर कविताका पंक्ति सुनाउन थाले । केटाहरु वाह् वाह् भनेर चिच्च्याउ“थे । कविताहरु उनै केटीतर्फै लक्षित हुन्थे । एउटा अर्कोले भने राम्री केटीहरुको भिडमा आफू कसतर्फ नजर डुलाउ“ भन्ने दोधारमा परेकोमा गुनासिन्थ्यो । भन्यो, ‘कहिले राम्रीहरुको खडेरी पर्छ, कहिले भने बर्षात नै ।’ अर्कोले थप्यो, ‘अल गल्स आर बिउटीफूल, बट नोबडि इज पर्फेक्ट ।’ सायद उसले हिन्दी फिल्म ‘दिलवाले दुल्हनीया“ ले जाएंगे’ मा सारुख खानले भन्ने गरेको भनाइ सम्झेको हुनुपर्छ । जहा“ उसका अनुसार एउटै केटीस“ग मात्र जीवन काट्नु निकै गाह«ो काम हो । भन्छ,  ‘कसैको आ“खा राम्रो हुन्छ, कसैको नाक त कसैको ओंठ ।’ खैर, अर्थ अन्यथा नलागोस ।

तर सबै फ्रन्टलाइनमा बसेर केटीहरुस“ग जिस्कने आ“ट भएका मात्र पनि हु“दैनन् । त्यस्ताहरु बिहे हलको कुनै कुनामा आड लिएर क्यामेरा जुम पार्दै केटीहरुका तस्विर कैद गर्न व्यस्त थिए । अझ विहेमा कुनै केटीको मोवाइल नम्बर पाउन केटाहरुले गर्ने मरिहत्य अर्को रोचक पाटो हो । केटीले सुनुन भन्दै आफ्नो मोवाइल नम्बरको कुरा जोडतोडले गर्नु, कागजका टुक्रामा लेखेर फ्या“क्दै गफगाफ गर्नुले पनि त्यहा“ उत्तिकै रमाइलो माहोल बनाइरहेको हुन्छ ।

बिहे साकिसक्दा सम्म नजरको जुधाईले नै केटाकेटीमा एउटा भावनात्मक सम्बन्ध बनाइसकेको हुन्छ । कतिले त स्वयम्बरको समय होस् चाहे सिन्दुर हाल्दा नै किन नहोस् आफूलाई बेहुला सोच्दै आफ्नी ‘ड्रिम गर्ल’ लाई बेहुली सम्झदैं रमाउ“छन् । नहोस् पनि कसरी, आखिर बैंशालु मन न त हो, अझ बिहे त्यसको उत्सर्षको समय । त्यसैले तपाईंहरु मध्ये पनि कोही बिहेको माहोलमा समाहित हु“दै हुनुहुन्छ भने ‘जिस्किन नडराउनुस्’ किनकि त्यो तपाईंको दोष ठहरिने छैन । सब बिहेको माहोलको दोष हो ।

Here are some stanzas of poems written by my friend Utsev Pandey on that interesting marriage atmosphere which was not included on its hard piece.   

यता फर्कौं उता फर्कौं कताकता मात्रै फर्कौं
जताततै बैंश आज कस्लाई हेर्न कता फर्कौं
जो हे¥यो उही राम्री, दुई नजरको वाह कसरत
बैंश बैंश गन्दा गन्दै आज हाम्रो दिनै बित्यो


के जुजेधे यी नजर बैंशको भेलको उर्लियो
सुसुप्तप्रायः थे रहर एक्कासी खहरे कुर्लियो
उनको हातै समाउथें, बाधा थियो र रोकिए“
नसोध मुटुको चापलाई कुन आ“टले रोकियो


देउ लिएर जान्छु गाली सबै उकेल
सायद म दोषी तिम्रो डढ्छु आगो उगेल
शान्ति त्यसमै मलाई एकैछिन त्यो स्वर सुन्छु
सुनाउ बरु रिसैले बिन्ती केही त बोल



via Hello Shukrabar dated 16th july, 2010

http://epaper.ekantipur.com/showtext.aspx?boxid=14044687&parentid=7888&issuedate=1672010

Thursday, July 1, 2010

काउन्सिलिङका कुरा

‘त्यसको मज्जा भनेकै केटीहरुसग जिस्किन पाइनु हो’, एउटा साथीले शैक्षिक मेलामा छिर्नै लाग्दा त्यसको विशेषता अ¥थ्याएको थियो । हुन पनि हामी त्यसै घुमघाम र रमाइलोकै लागि त्यहा छिरेका थियौं । न त हामीलाई प्लसटु कलेज छान्नु थियो न त विदेश जाने इञ्ंिचच्युट नै । त्यसैले थोरै हावादारी पारामै थियौं हामी । आफ्नो शैक्षिक परिचयपत्र देखाउने लाइनमा अनेकथरी तन्नेरीहरु थिए । अघि मलाई मेलाको विशेषता अ¥थ्र्याउनेलाई एउटा अर्कोलाई देखाउ“दै भनें, ‘सबै तिमीजस्ता मात्र छन् र π ऊ हेर पक्का पढइयाहरु पनि हुन्छन् यहा आउने ।’  मैले इंकित गरेको ठिटो साच्ची पढइया हो÷होइन त्यो त थाह भएन । तर उसको हुलिया पढइया भनिनेहरुस“ग धेरै मिल्थ्यो । पछाडि भिरेको झोला, कुनै तडकभडक बिनाको कपाल, आ“खाको हाई पावर चश्मा आदि । त्यसमा पनि अनुहारको एक्सप्रेसन हेर्दा त लाग्थ्यो– ऊ आफ्नो भविष्यप्रति पूरा चिन्तित छ ।
   
काठमाण्डौंमा पछिल्लोपटक ३ उस्तै (आयोजक/प्रायोजक मात्र भिन्नभिन्न) प्रकारका शैक्षिक मेला भए । भृकुटीमण्डपमा एसएलसी र प्लसटु सकेका  तन्नेरीहरुकै चहलपहल बढ्ता रह्यो । ‘विद्यार्थीहरुलाई करिअर गाइड’ गर्न मेला गरिएको आयोजकहरुले बताएता पनि त्यहा“ करिअर काउन्सिलिङ्ग गर्नेहरु प्रायः आफै करिअर निर्माणको क्रममा रहेका बिद्यार्थी थिए । जसलाई काउन्सिलिङ्गका न्यूनोतम कुराहरु पनि थाह नभएझैं देखिन्थ्यो । झोला नबोकि मेलामा आएकोमा म पछुतो मान्दैथिए“ । कारण गेटबाट छिरेर मेला हल पस्न नपाउ“दै मलाई जबरजस्ती तन्नेरी काउन्सिलरहरुले आफ्ना इञ्चिच्युट र कलेजका प्रोसप्रेक्सट भिडाउ“दै थिए“ । म कुन क्षेत्रको बिद्यार्थी हु“, उनीहरुलाई जान्ने फुर्सद नै छैन । ‘प्लसटु, मेडिसिन, इञ्जिनियरिङ्ग, बिबिए, पाइलट, एयर होस्टेज, होटेल म्यानेजमेन्ट पढाउने कलेजहरुदेखि लिएर बिदेश पढ्न जान सघाउने इञ्चिच्युटसम्मका प्रँेसपेक्टस’ ले मेरा हात बाहिरै भरिए । ति हेर्दा त म एकैछिन आफै अलमलमा परे“– आफू“ कुन क्षेत्रको बिद्यार्थी हु“ भनेर ।

सायद बाहिर मात्र यस्तो होला, भित्र त राम्रै काउन्सिलिङ्ग गर्लान् नि भन्दै हामी भित्र छिर्छौं । पहिले एउटा प्लसटु कलेजको स्टलमा जाउ“ । ‘भर्खर एसएलसी सकेर काठमाण्डौं छिरेको’, मैले उनीहरुको काउन्सिलिङ्ग कला बुझ्न आफ्नो नक्कली परिचय दिए“ । एकैछिन काउन्सिलरहरुबिचमै राम्रै छलफल भयो, कसले काउन्सिलिङ्ग गर्ने भनेर । उनीहरु सानै स्वरले भmगडै गरेझैं पनि देखिन्थे । हुन पनि उनीहरु सोही कलेजमा भर्खर प्लसटु पढ्दै गरेका हुन् । दुईटी मतर्फ काउन्सिलिङ्ग गर्न आए । शुरुमै एउटा फर्म भर्न लगाए, ‘यसबाट हुने लक्की ड्रमा तपाईंलाई १०० पर्सेन्टसम्म स्कलरसिप मिल्न सक्छ ।’ प्रोसपेक्टसहरु भिडाउनु त छंदैछ । ‘हाम्रो कलेजमा काठमाण्डौंका अनुभवी र राम्रा फ्याकेल्टीहरु पढाउ“छन्....ल्याब÷लाइब्रेरी सुविधासम्पन्न छन्....’ एउटीले मलाई एकोहोरो कलेजको बखान लाउ“दै थिई । अर्कीलाई भने मैले एसएलसी मात्र सकेको भन्नेमा शंका लागेछ । भनि, ‘आर यु जस्ट अ एसएलसी ग्याजुएट ?’ मैले भने, ‘अघिल्लो बर्ष फेल भए“, अहिले पास हुन्छु होला ।’ तर म साइन्स नै पढ्न चाहेको बताउछु । ‘आत्तिनु पर्दैन, जति कमजोर बिद्यार्थी पनि हाम्रँे कलेज छिरेपछि राम्रै बनेर निस्कन्छन्’, अघिदेखि एउटी मलाई ननस्टप काउन्सिलिङ्ग गरेकी ग¥यै छ ।

उता अर्बोड स्टडिजको एउटा स्टलमा पुग्नेबित्तकै पचास पर्सेन्ट डिस्काउन्टको कुपन मेरो हात पर्छ । म एकैछिन मख्ख परे“ । तर पछि थाह पाए“ त्यो सबैलाई पो दिइ“दो रै’छ । त्यहा“ मलाई काउन्सिलिङ्ग गर्ने पनि उमेरले २० हाराहारीकै थियो । उसले आफ्नो इञ्चिच्युटबारे मैले नसोध्धै बखान लाउन थाल्यो । म बिचमा केही बोल्न खोज्दै थिए“ तर उसले समय दिए पो π ऊ यसरी घोकेर बालेझैं बोल्दै थियो कि बिचमा रोकियो भने ‘रिधम’ बिग्रेर सबथोक बिर्सन्छ । झण्डै ५ मिनेटपछि लामो सास फेर्दै आफ्नो एकोहोरो काउन्सिलिङ्ग सक्यो र भन्यो, ‘एनि क्वेच्न ?’ मैले बल्ल बोल्न पाए, ‘माफ गर्नुहोला म बिदेश पढ्न जान लाग्या होइन ।’ उसले शुरुमै मेरो कुरा सुनेको भए सायद मिहिनेत खेर जा“दैनथ्यो ।

मेरा कतिपय साथीहरुले यस्ता शैक्षिक मेलामा दिइने काउन्सिलिङ्गलाई ‘हार्डखोर काउन्सिलिङ्ग’ भन्नेगर्छन । हुन पनि त्यहा“को कमेन्ट बक्समै पनि आफ्नो मोवाइल नम्बर लेखियो भने तारम्तार फोन गरेर सताउ“छन् । म स्वयं आजभोलि एउटा त्यस्तै नम्बरको भिक्टिम छु । एउटीले दिनहू“जसो फोन गरेर मैले ‘एडभान्स कम्प्युटर कोर्स’ मा ७५ प्रतिसत डिस्काउन्ट पाएको बताउ“छे । न त मैले त्यस इञ्चिच्युटको कुनै फर्म भरेकै हु“ । ‘डिस्काउन्टको लागि धन्यवाद तर म पढ्दिन’ भन्दा पनि उसले दिनहू“ गर्ने फोनमा ‘यस्तो अवसर बारम्बार आउ“दैन’ भन्दै सम्झाउ“छे । त्यसैले पनि होला आजकल काठमाण्डौंका तन्नेरीहरु कसैलाई सताउनु छ भने त्यस्तै कमेन्ट बक्समा नाम र मोवाइल नम्बर राखिदिने गर्छन् । आफूले केही गर्नै पर्दैन, इञ्चिच्युटहरुले निःशुल्क सताइदिन्छन् ।

थोरै रमाइलो र बढ्ता दिक्कदारीपछि शैक्षिक मेलाबाट बाहिरि“दै गर्दा मेरो पछाडि एउटा मेलाबाट पूर्ण सन्तुष्ट भएझैं कुरा गर्दैथियो, ‘केटीहरुको दिमाग चाट्न त खुबै मज्जा आउ“दो रै’छ ।’ पछाडि फर्केर हेर्दा ति महाशय मैले शुरुमै पढइयाजस्ता देखिने भनेर प्रशंग निकालेका थिए ।

Catch its hard copy with Hello Shukrabar (KANTIPUR) dated 2nd july, 2010

Thursday, June 17, 2010

डायरीका पाना

‘पत्रकार न प¥यौ ? कसैले गफ छाट्न तिमीबाट सिकोस्’, उसले हामीबिच पछिल्लो आधा घण्टा भएको गफपछि कमेन्ट गरेकी थिई । ‘पत्रकारको काम बोल्नु होइन, सुन्नु हो । त्यो चाही अलिअली जानेको छु’, मैले आफ्नो अब्जेक्सन जनाएको थिए । थपे, ‘बोल्नमा त बरु केटीहरु नै खप्पिस् हुन्छन् नि– तिमीजस्तै ।’ मेरो यही पछिल्लो वाक्य उसको एउटा लुकेको गुण जान्न सहायक भयो । बंगलादेशको मेडिसिन पढाईबारे बुझ्न पुगेको म जसले गर्दा कुराकानीको फरक मोडमा पुगें । ऊ त पत्रकार पनि थिइन । भएकी भए सायद मैले भन्ने वाक्य नै भन्थी होली । भनि, ‘मलाई न त बोल्न आउछ, न सुन्न नै । लेख्न चाही केही जानेकी छु ।’ मैले सोधीहालें, ‘ए.. त्यसो भए तिमी लेखक । उपन्यास लेख्दै हो ? फ्यानहरु अब तिम्रा नि धेरै हुनेभए ।’ ऊ अब बल्ल मुडमा आई, ‘एउटा फ्यान चाहीं पक्कै हुन्छ । लेखक र पाठक दुवै मै हु“ ।’ ऊ कुनै पपुलर लेखक नभई आफ्नो डायरीको लेखक थिई ।

यी २२ बर्षियालाई (नाम नराख्न भनी) भेट्दैगर्दा म झण्डै बर्षदिनअघि पढेको प्रशिद्ध अंग्रेजी उपन्यास ‘इलेभेन मिनट्स’को मुख्य पात्र मारियालाई सम्झन्छु । जसमा उसले लेखेको डायरीले मलाई निकै रोमाञ्चित पारेको थियो । एउटा सामान्य गाउ“की ठिटीले जीवनका विभिन्न कालखण्डमा देखेको सपना र घट्ने बेग्लै यथार्थलाई उपन्यासकार पाउलो कोहेल्होले कलात्मक ढंगले उतारेका छन् । तर मस“ग गफिने शहरिया परिवेशमा हुर्केकी यी ठिटीको पृष्ठभूमि फरक भइकन पनि मारियास“ग एउटा यथार्थ मिल्दो थियो– सपनाका कुरा ।

बंगलादेशमा मेडिसिन पढ्दै गरेकी उनलाई तेस्रो सेमेस्टर परीक्षाको नतिजास“गै वितृष्णा जाग्न थाल्यो । वितृष्णा जाग्नुमा रिजल्ट नराम्रो हुनु मात्रै थिएन, जुन उत्साह लिएर २ बर्षअघि उ कलेज छिरेकी थिई, त्यसमा निकै कमी आइसकेको थियो । रिजल्ट आएको रात उनले आफ्नो डायरी पल्टाइन् जुन प्लसटु पढ्दादेखि नै बेलाबखत लेख्ने गर्थिन् । त्यसैबेला उनको एउटा मनले कतै आफू डाक्टरीमा भन्दा लेखनमा राम्रो गर्न सक्थें कि भन्ने सोच्यो । तत्कालै फेरी अर्को मनले भन्यो, ‘फेरी अर्को एक दुई बर्षमा मेरो यसमा पनि क्रेज घट्ला, त्यसबेला फेरी म के गरुंला ?’ हुन पनि मेडिसिनमा नाम निस्कंदा पनि उनलाई संसारै जितेजस्तो लाग्या’थ्यो । उसका डायरीका पानाहरुमा आजकल यस्तै सपनाका कुराहरु हावी भइरहेका छन् । भन्छिन्, ‘सपना फ्रिक्सनलेस हुन्छ, तर हामी बुझ्दैनौं जीवनमा पलपल नसोचेको मात्र हुन्छ ।’ टिभीमा चर्चित सो हेरिरह“दा होस् या क्रिकेट स्टेडियममा खेल हेरिरहंदा वा सेलिब्रिटीका एउटा अटोग्राफका लागि मानिसहरु मरिहत्ते गर्दा आफू त्यही भएको सपना देख्थिन उनले । ‘मैले दिनहू“ लेख्ने डायरीका नया“ पानामा नया“ सपना बुनिएका हुन्छन्’, उनले त्यसो भन्दैगर्दा मैले जान्न चाहें, ‘यो त तिमी यथार्थबाट भाग्न खोजेझै भएन र ?’ त्यती जान्दाजान्दै पनि त्यो उसको मनमा दिनहू“ खेल्ने कुरा हो । भनिन्, ‘मन त मेरो नियन्त्रणमा हु“दैन नि ।’

‘लभको कुरा पनि त होला तिम्रो डायरीमा ?’ मेरो प्रश्न नसक्दै भनि, ‘त्यो त..... (मुस्कानका साथ) डायरीमा आफूलाई ढा“ट्ने कुरा त भएन नि ।’ उनले जति आफ्ना कुराहरु मलाई अड्कलेर भन्दै थिई म उसलाई बढि जान्न खोजिरहेको थिएं । जसका लागि म उसको डायरीको थोरै अंश भए नि पढ्न चाहन्थें । तर के दिन्थी होली र उसले । ‘इमेलको पासवर्ड मागेंभन्दा बढ्ता होला’, मैले माग्ने आ“ट नै गरिन । ‘पलपल सपना र चहानाहरु चेन्ज भइरहन्छन्’, ऊ थप्छे, ‘तर यो मोडमा अडिएर सोच्दा मलाई जीवनमा देखे÷भोगेका घटना समेटेर चेतन भगतलेझैं (फाइभ प्वइन्ट समवानमा उनले आफ्नो आइआइटि जीवन संगालेका छन्) उपन्यास लेख्ने मन छ । बदलिरहने उनका सपनाका भिडमा यो पछिल्लो ६ महिनादेखि स्थिर छ । सपनामा बिचमा रुमलिएको बिगत सम्झंदा जति उनलाई दिक्क लाग्छ, त्यत्तिकै त्यसैले जन्माएको नया“ सपनाले उत्साहित पनि । जसले तेस्रो समेस्टरको नतिजास“गै उनमा बढेको डाउनसाइकल अहिले क्रमशः घट्दो पनि छ । भन्छिन्, ‘डायरी नै मेरो सबैभन्दा नजिकको साथी बन्यो । मेडिसिनमा मेरो बढेको डाउनसाइकल म घरमा भन्न पनि सक्दिनथें । कसैलाई मन पराउ“दा म सबैभन्दा पहिले र बढ्ता डायरीस“गै साट्थें ।’

उनीस“ग त्यतीबेर गफि“दा मलाई लाग्यो– चाहे त्यो इलेभेन मिनेटस्की मारिया होस् या जोडियाक किलरमा देखाइएको साइकोपाथ होस् वा मस“ग अनुभव साट्ने यिनी मेडिसिनकी छात्रा नै किन नहोस् हरेकमा एउटा साझा सपना हुन्छ– मरेपछि पुस्तकाकार रुप लिओस् भन्ने । मलाई उनको डायरी पढ्ने अवसर नजुरे पनि उपन्यासको रुपमा छिट्टै उनको जीवन बुझ्ने ब्यग्रता छ । उनको त्यो सपना समयस“गै नबदलियोस् ।



via Hello Shukrabar dated 18th june, 2010

Thursday, May 20, 2010

सुन्दर सुझाव


सहिदगेटमा झण्डै २० मिनेट कुर्दा पनि मैले कीर्तिपुरका लागि खाली सीट भएको माइक्रो भेटेको थिइन । त्यसबिचमा झण्डै ६÷७ वटा माइक्रो मेरै अगाडिबाट कीर्तिपुरका लागि रवाना भइसकेका थिए । मलाई बालै थिएन । भर्खर भर्खर एउटा नया“ मोवाइल सेट (नोकिया एक्स थ्री) हाल लागेपछि मलाई काम पुगेको थियो । पछिल्ला केहीदिन देखि मैले उस्तै अवस्तामा बाहेक इयरफोनलाई कानबाट झिकेको थिइन । ‘मेरो नया“ मोवाइल सेट’ भन्दै फेसबुकमा त्यसका बिशेषताको थुप्रो पनि लगाए“, जसमा म्युजिक क्वालिटीको मैले थपेरै बखान गरेको थिए“ । डेनमार्क बस्ने एउटा साथीको पारो तातेछ । उसले कमेन्ट लेखिहाल्यो– ‘आर यु अ ब्रँन्ड एम्बेस्डर अफ नोकिया मोवाइल ?’ उसको कमेन्ट पढेपछि पारो त मेरो पनि तातेको थियो तर आफ्नै मनले आफैलाई भन्यो ‘कुल ड्युड’ । कमेन्टको गतिलो जवाफ दिन त म नि सक्थे“, तर अर्को मनले सोच्यो, ‘आफैले किनेको भए त एउटा कुरा हुन्थ्यो, फेरी अर्काले गिफ्ट दिएको मोवाइलमा के बढ्ता फूर्ति झारु“ †’ मात्र लेखे“, ‘अरे बन्धु एकपटक एक्स थ्री चलाएर त हेर ।’  

त्यही मोवाइल सेटमा क्यानेडियन गायक जस्टिन बिबरको गीत ‘बेबी’ घन्किरहेको थियो । लाग्थ्यो– बिबर मेरो कानमै आएर गाइरहेका छन् । मलाई अगाडि हि“ड्ने सबै बटुवाहरु ‘बेबी’कै पात्रझै“ लाइरहेका थिए भने आफू गीतको भिडियोमा मोडल समेत रहेका बिबरझैं । धन्न अगाडि आइरहेकी केटीलाई समातेर नाच्न भ्याइसकेको । म झसंङ्ग भए । गीत रोकियो । साथी शिवमले बिनायकले मिसकल हानेको रै’छ । त्यसैबेला अर्को एउटा माइक्रो अगाडि आइपुग्यो । खलासीले भित्रैदेखिको बल निकालेर कराउ“दै थियो, ‘कीर्तिपुर...कीर्तिपुर...सीट खाली’ । धन्न त्यो अधिकांश खलासीहरुको थेगो बनिसकेको ‘सीट खाली’ थिएन । भित्र छिरे“ । दुईवटा फरक फरक सीटमा थप एक एक जना बस्न पुग्ने ठाउ“ बा“की थियो । एउटामा अन्दाजी ६० नाघेक हजुरबुवा थिए भने अर्को भर्खर २० वरपरझैं लाग्ने ठिटी । ‘म अगाडिको छाडेर पछाडिकोमै गए“– हजुरबुवालाई सास्ती नहोस भनेर । हिहि’ । कन्या राशीवालाहरु (म पनि) बालबच्चा र बुढापाकास“ग रमाउने खालका हुन्छन् । कुनै पत्रिकामा पढेको थिए“ । ‘आज मैले ज्योतिषिलाई पनि फेल ख्वाए“’, मनमनै गर्व महशुष गर्दैथिए“ । मोवाइलले आफ्नो धर्म छाडेको थिएन अर्थात गीत फूल भ्वोलुममा घनकेकै थियो । साइडकी ठिटी गमक्क परेर बसेकी थिई । म मनमनै सोच्दैथिए“–मेरो छेउमा अरु एकजनालाई खलासीले खा“देरै भएपनि राखोस् । त्यस्तो भएको भए“ उस“ग टा“सिएरै कीर्तिपुर पुग्ने सौभाग्य पाउने थिए“ ।  

‘प्रफ्युमकै भा“डो नै खन्याएछन् कि क्या हो’, मैले भनेर मात्र के सकेको थिए“ उसले मतर्फ टाउको घुमाई, जबरजस्त मुख कालो बनाई, आ“खा मास्तिर फर्काइ जसको शाब्दीक अर्थ सायद ‘ह्वाट?’ हुन्थ्यो । मैले पनि आ“खाकै भाषाले उस्तै गरी ‘के त?’ भने । ऊ झन् चिडिई । कानको इयरफोनतर्फ संकेत गर्दै सांकेतिक भाषाले त्यसलाई झिक्न भनी । ‘सरी †’, मैले ऊ चिडिनुको कारण जान्न चाहे“ । ‘मैले प्रफ्युमकै पोखरीमा पौडे’नी तिम्लाई के चासो ।’ मेरो होस बल्ल खुल्यो । मनमनै भनेझै लाग्थ्यो, सा“च्चीकै भने“छु । हुन पनि मेरो इयरफोनले आफ्नो कमाल केही ‘एक्ट्रा’ नै देखाइरहेको थियो । ‘ओ..सरी । तर पनि तिम्ले केही कम ला’को भा हुन्थ्यो’, उसलाई सुझाए“ । ऊ गमक्क पर्दै झ्यालतर्फ टाउको बटारी । ‘आफ्नो आफ्नो इच्छा हो’, एकछिन पछि खै के भएछ उसले मेरो सुझावमाथि टिप्पणी गरी । ‘आफ्नै कपाल हेर न, त्यो तिम्रो फेसन होला । तर कसैले तिम्लाई ‘झ्प्ले’ वा जंगली भने रिस उठ्दैन ?’, उसले त्यसो भन्दैगर्दा ममा भित्रभित्रै हा“सोको फोहोरा छुटिसकेको थियो । कारण कलेज जान केहीबेरलाई रोकिएपछि म आजकल ‘चिटिक्क’ पर्न बिर्सिसकेको छु । भने“, ‘तिम्लाई यो फेसन कस्तो लाग्छ ?’ ऊ जबरजस्त मुस्काई, ‘जेपीटी । फेरी आजकल त यहा“ दिनहु“ नया“ नया“ फेसन निस्कन्छन् । केलाई राम्रो भन्नु खै ? फेसन भनेकोमा म भित्रभित्रै मख्ख थिए“ किनभने मैले कपाललाई स्टाइलिस्ट बनाएको नभई त्यसै छाडेको थिए“ । ऊ केही सोध्न खोजेजस्तै देखिन्थी । शब्दको स्लो ट्युनमा ‘इद्रद्रद्रभ यु डन्ट माइन्ड..’ उसले के भनेकी थिई मैले ‘प्लिज भन्नुस् न’ भनिहाले“ । भनि, ‘डु यु ह्याभ गर्लफ्रेन्ड?’ मैले जवाफ दिए“, ‘इट्स माई औन कप अफ टि’ । बिचरीले पछि अप्ठ्यारो लागेछ । ‘मैले तपाई“लाई इंकित गर्न खोजेकी त हैन तर पनि यी केटाहरु राम्रो हुन कि त गर्लफ्रेन्ड नै हुनुपर्छ या त जब नै ।’ कुरा मतर्फै इंकित थियो ।  

माइक्रोले कीर्तिपुर छोइसकेको थियो । मैले पुनः इयरफोन कानमा घुसारे“ । मोवाइलमा अर्को गीत घन्किरहेको थियो । म भने“ त्यही केटीले भनेको पछिल्लो वाक्यलाई मनमनै विश्लेषण गर्दैथिए“ । 

Thursday, May 6, 2010

Where इज नेपाल


‘अघिल्ला दुई फेल खाएपछि मैले तेस्रो उदहारण दिनुपरेको थियो’, गृष्मराज पाण्डेय, १९, अझै झलझलि सम्झन्छन्, ‘गौतम बुद्धको देश भन्दा त नचिन्नेले मन्दिरै मन्दिरले भरिएको देश भनेर कसरी चिनुन् । अन्ततः माउन्ट एभरेष्ट नै फुत्काउनु प¥यो त्यसमा पनि ‘रुफ अफ दि वल्र्ड’ जोडेर ।’ खासमा अघिल्ला उदहारण भनेपछि ‘वाउ माउन्ट एभरेष्ट’ उनीहरुले आफ्नै मुखबाट निकालुन् भन्ने गृष्मको इच्छा थियो । ‘तर गर्नु के, बुझ्नेले कु्रा नबुझेपछि....’,उनले अनुभव सुनाए । प्रशंग उनै गृष्मराज साना वैज्ञानिकहरुको विश्वब्यापी भेला ‘जुनियर फिजिक्स ओलम्पियाड’मा सहभागि हुन केही महिनाअघि मेक्सिको पुग्दाको हो । भन्छन्, ‘क्या बोर भा’थ्यो, नेपाल चिनाउन त्यतिबिघ्न कसरत गर्नुपर्दा ।’

हामीले यहा“ जति धेरै नै हल्ला गरेपनि ‘नेपाल’ नाम नै नचिन्नेहरु धेरै छन् । नाम सुनेर पनि यसको विशेषता थाह नपाउने उत्तिकै छन् । र त्यत्तिकै धेरै मात्रामा नेपालमा ‘पर्यटन बर्ष २०११’ हु“दैछ भन्ने थाहा नपाउनेहरु छन् । यद्यपि सरकारले एउटा महत्वकांक्षी कार्यक्रमको रुपमा सन् २०११ लाई लैजा“दै छ । जसका लागि आवश्यक पूर्वाधार तयार भइसकेको छ वा छैन भन्ने पाटो एकातर्फ छंदै छ भने अर्कोतर्फ आन्तरिक तरल राजनीतिले गर्दा यो महान पर्व हाम्रो देशको लागि जसरी एकसुत्रिय अभियान बन्नुपथ्र्यो त्यो हुन सकिरहेको छैन । सरकार र यसका सरकारी संयन्त्रले गर्ने प्रयासका बावजुत हामी तन्नेरीहरुले आफ्नो ब्यक्तिगत तहबाट गर्न सक्ने धेरै छन् जसका लागि अग्रसरता अपरिहार्य छ ।

शुरुमा प्रसंग उठाइएका गृष्मकै कुरामा एकपटक फेरी फकौर्“ । अहिले उनी आफ्नो फुर्सदको समय सोही भेलामा भेटिएका साथीहरुलाई इमेल पठाइरहेका छन् ‘पयर्टन बर्ष २०११’को अवसरलाई जोडेर । ‘सबैलाई इमेल गरेर नेपाल घुम्न आउन निम्तो दि“दैछु’, उनी भन्छन्, ‘जसलाई उनीहरु मार्फत अरुलाई समेत निम्तो फरवर्ड गर्न लगाइरहेको छु ।’ उनको ‘निम्तो इमेल’ मा नेपालको बिशेषता झल्काउने त्यस्ता धेरै साइटहरुको लिंकहरु पनि छन् । केही साथीहरु त्यसबखत सपरिवार नेपाल घुम्न आउने बताएपछि आफ्नो सानै प्रयास भएपनि सार्थक भएकोमा उनी मख्ख छन् । भन्छन्, ‘हामी मध्ये धेरैको कोही न कोही विदेशी साथीहरु (प्रत्यक्ष भेटेर वा इन्टरनेटमा भेटिएका) हुनसक्छन्, जसमार्फत नेपाल पर्यटन बर्षको प्रवद्र्धन गर्न सके त्यो एउटा प्रभावकारी माध्यम बन्नसक्छ ।’ त्यसो त विदेशका विश्वविद्यालयमा पढ्ने धेरै त्यस्ता नेपाली विद्यार्थीहरुले त्यहा“ हुने कार्यक्रममा यसको जानकारी दिनसक्छन् । त्यहा“ नेपाली भेषभुसा, खानपिन र प्राकृतिक छटा झल्कने पोस्टरहरु सहित सानो–सानो प्रदर्शनी गर्न सके झनै राम्रो । केहीले बेलाबखत त्यसो गर्छन् पनि । तन्नेरीहरुमा पर्यटन प्रबद्र्धनकोे अर्को सजिलो तरिका अहिले ‘फेसबुक’जस्ता सामाजिक सञ्जालहरु बनेका छन् । त्यहा“ उनीहरुले बनाएका त्यस्ता धेरै ग्रुपहरु छन् जसले विश्वका फरकफरक कुनामा रहेर साझा पहललाई अघि बढाइरहेको छ । जसमा उनीहरुले नेपालको पदयात्रा, ग्रामिण पर्यटन, सगरमाथा, राष्ट्रिय निकुञ्जहरुलाई मूलतः ‘फोकस’ गरेको पाइन्छ । तर साहसिक पर्यटनको रुपमा समेत नेपाल उपयुक्त गन्तव्य हो भनेर जानकारी दिन सके अझ राम्रो हुन्थ्यो । बन्जी जम्प, प्याराग्लाइडिङ, हिमालको फेदसम्म बाइकिङ÷साइक्लिङ्ग हालैका समयमा नेपालमा फस्टाएका नया“ पर्यटनका पाटा हुन् जसलाई समेत उत्तिक प्राथमिकता दिनुपर्छ ।
न त नेपालले आफ्नो यस पर्वलाई अन्य मुलुकहरुलेझैं विश्वप्रशिद्ध च्यानलहरुमा विज्ञापन वा प्रचारप्रसार गर्न सकिरहेको छ । विश्वका केही मुख्य सहरहरुमा राखिएका पर्यटनबर्ष झल्काउने झण्डै आधा दर्जन होडिङ्गबोर्डहरु नै हाम्रा लागि ठूला कुरा हुन्, त्यसैले सबैले आ–आफ्नो तहबाट प्रयासलाई अगाडि बढाउनुको दरिलो बिकल्प देखि“दैन । मैले पछिल्लोपटक केही तन्नेरी ब्यापारीहरुलाई भेटेको थिए“ जसबखत उनीहरुले खेल पर्यटनलाई समेत त्यहीबेला प्रबद्र्धन गर्न सकिने तर्क राख्दै थिए । इङलिस प्रिमियर लिगमा खेल्ने केही युरोपेली फुटबल सेलिब्रिटीहरुलाई यहा“ ल्याएर खेल खेलाउने, जसले त्यही खेल हेर्ने बहानामा विदेशीहरुलाई नेपालसम्म ल्याओस् । त्यस्तै अहिले दक्षिण एसियामा (नेपालमा पनि उत्तिकै) निकै फस्टाएको ‘क्रिकेट’ पनि अर्को अस्त्र बन्न सक्छ । जबकि नेपालमा प्राकृतिक रुपमै उत्कृष्ट क्रिकेट मैदान छन् र केही अहिले निर्माणाधिन छन् ।
अन्य मुलुकहरुले यस्तै अवसरहरु पारेर सांस्कृतिक आदानप्रदान भन्दै आफ्ना बिद्यार्थीहरुलाई विदेश पठाउ“छन् जहा“ उनीहरुले आफ्नो देशका उत्कृष्ट पक्षलाई त्यहा“का स्कुल र कलेजहरुमा पूगेर जानकारी दिन्छन् । सरकारस“गै अन्य सांस्कृतिक संस्थाहरुले त्यसतर्फ सोच्नुपर्ने देखिन्छ । अर्को तरिका पर्यटन वर्षको पूर्वसन्ध्यामा अहिले नेपालमा रहेका पर्यटकहरु मर्फत राम्रो सन्देश पठाउनु पनि हो । पर्यटकहरुलाई बाटोघाटोमा अनावश्यक (जबरजस्ती पनि) चन्दा लिने गतिविधिले हाम्रो मुलुकको सुरक्षाको पाटोलाई कमजोर देखाइरहेका छ । हाम्रा त्यस्तै सानो कुराको लोभले देशले ठूलो नोक्सानी ब्योहोरीरहेकोतर्फ हामी तन्नेरीहरु जिम्मेवार हुनु निकै आवश्यक भइसकेको छ । हामीले बुझ्नुपर्छ कि पर्यटनलाई बढावा दिन सकेमात्र नेपालको अर्थतन्त्र त सुदृढ हुनसक्छ र त्यस्तै गरी गृष्मजस्ता धेरैलाई विदेशीमाझ नेपाल चिनाउन पहिलो उदहारण नै काफी हुनेछन् ।

Thursday, April 22, 2010

निकनेम क्रेज



एकजना साथीको आमाले उसलाई सोध्नुभएछ, ‘तिम्रो नाम के हो ?’ ऊ त एकछिन ‘साइको’ भयो । आमालाई सोध्यो, ‘आमा तपाईं ठिक त हुनुहुन्छ ?’ आमा झर्किनुभयो, ‘म त आज तिम्रो स्कुलदेखि नै पागल भइसकेकी थिए“ ।’ पछि थाह भयो कि आमा त्यस दिन स्कुल जानु भएको रै’छ । तर आफ्नो छोराको नामले बोलाउन खोज्दा न त उसलाई शिक्षकले चिने न त उसका सहपाठीले नै । कारण ऊ त्यहा“ आफ्नो छुट्टै ‘निकनेम’ बाट परिचित थियो– चिण्डे ।

आजकल तन्नेरीहरुका दुईथरी नाम प्रचलित छन् । एउटा अफिसियल प्रयोजनका लागि प्रयोग गरिने (नागरीकताको) नाम त अर्को साथीभाई र समाजमा प्रचलित नाम । यो त अहिलेको फेसन नै भएको छ । तपाईंमध्ये पक्कै धेरैको त्यस्तै निकनेम हुनुपर्छ । नभए नि केही छैन । ढिलोचा“डो साथीहरुले राखिदिन्छन् । निकनेम राख्नलाई कुनै पण्डितको आवश्यता पर्दैन । आफ्नै साथीहरुले तपाईंको फेसियल वा बडि एक्सप्रेसन, बानीब्याहोरालाई मिल्नेगरी नाम जुराई हाल्छन् । त्यो पनि नभए इन्टरनेट सञ्जालमा धेरै त्यस्ता निकनेम प्रोभाइडर्स वेवसाइटहरु छन् जसमा तपाईको नाम, तस्विर र केही आफूबारेका जानकारी उपलब्ध गराइदिए केही निकनेमहरु सुझावस्वरुप दिन सक्छ ।
आखिर निकनेमहरु कस्ता हुन्छन् ? कसरी बनाइन्छन् ? यसका असिमित जवाफ छन् । तर केहीबारे आज यहा“ कुरा गरौं । पश्चिमा देशहरुमा आफ्नो नामलाई सबैले सम्झुन् भनेर त्यसलाई ‘संक्षिप्त’ बनाउने होडबाजी अझै पनि छ जसले गर्दा त्यहा“ निकनेमहरु जन्मिन्छन् । तर आजकल निकनेम निर्माणको दायरा निकै ब्यापक बनिसकेको छ । यसको प्रयोग साथीहरुलाई जिल्याउनेदेखि ब्वायफ्रेन्ड÷गर्लफ्रेन्डलाई फकाउनसम्ममा हुन्छ । इन्टरनेट सञ्जालकै एउटा निकनेम साइटले लेखेको छ, ‘आफ्नो प्रेमलाई रोमाञ्चक र ब्यक्तिगत गराउन निकनेमको भूमिका अहम हुन्छ ।’ तपाई“हरु धेरैले महसुस पनि गर्नुभएकै होला निकनेम जोडेर तपाई“को प्रेमी÷प्रेमिकाले ‘मेरो कालु÷मेरी राजकुमारी’ भन्दा तपाई“लाई हुने आनन्द कहा“ नाम लिएर बोलाउ“दा हुन्छ त ? गर्लफ्रेन्डको ड्रेसअपको प्रशंसा गर्नेभए ‘गुडियाजस्ती’, कम उमेरकी भन्नेभए ‘बेबी’ । ब्वायफ्रलेन्डलाई अग्लो र स्मार्ट भन्नेभए ‘हट चकलेट’, क्युट भन्नेभए ‘चिजबल्स’ भने नि भो । नत्र तपाई आफ्नै परिवेशमा ‘युनिक’ निकनेम बनाए त्यो झनै राम्रो ।
खैर, तन्नेरीहरुले निकनेम प्रयोग गर्नुको अर्को कारण हो– गोपनियता । बाबुआमालाई छलेर सिनेमाघर, डान्सपार्टी वा डेटिङ्ग जानुपर्ने हुनसक्छ । साथीभाई भएर केही संवेदनशील योजना बनाइरह“दा कसैले लुकेर सुनिरहेको हुनसक्छ । त्यसबखत निकनेम लिएर बोल्दा कसले के बोलेको हो, कसलाई के भनेको होे कसैलाई पत्तोसम्म हु“दैन । अझ आफूलाई टेन्सन दिने त्यस्ता धेरै शिक्षकलाई उसकै अगाडि जिल्याउन वा गाली गर्न कलेजमा शिक्षकका निकनेम राखिन्छन् । धेरै लेकचर दिने शिक्षकलाई ‘भटभटे आयो’ भन्छन् त एकछिन फुर्सदमा नबस्नेलाई ‘बुलेट ट्रेन’ भन्दै जिल्याउ“छन् । त्यस्तै जिल्याउने अर्को तरिका हो– उसको नेचरको उल्टो निकनेम राख्नु । कालो केटोको निकनेम ‘गोरे’ राख्नु त होचो“लाई ‘लामघारे’ भन्नु ।

त्यस्तै चश्मा लगाउनेलाई ‘चारआ“खे’, केटीको पछि धाउनेलाई ‘भिटामिन डि’, धेरै पैसा खर्च गर्नेलाई ‘खजाना’ पनि भनिन्छ । नामलाई छोट्याएर लेखे नि भो, जस्तै डाक्टरलाई ‘डक’ ।

निकनेम बनाउने साधारण तरिका भने आफ्नो सक्कली नामलाई ‘रिमिक्स’ गर्नु नै हो । जस्तै– ज्ञानेन्द्रलाई ज्ञानु, मणिदेवलाई ‘म्याडी’ । नाममा केही जोडेर पनि निकनेम बन्छ (जस्तै–राजलाई राजभाई) नत्र केही लामो नाम भए त्यसलाई घटाउनुस्– भूनिमेशलाई लामो सास फेर्दैै ‘भूऽऽऽ’ मात्र भन्नुस् । हाम्रो कलेजमा एकजना साइकोलोजी पढाउने मेडमलाई ‘साइको म्याम’ भनेर बोलाइन्थ्यो । त्यस्तै कलेजे केटाहरुको ग्याङ्गमा धेरै पढ्नेलाई ‘आइंन्टाइन’, धेरै सुत्नेलाई ‘कुम्भकर्ण’, धेरै बोल्नेलाई ‘नेता’ र अरुका कुरा खोतल्दै सार्वजनिक गर्नेलाई ‘प्रवक्ता’ जस्ता निकनेमले बोलाइन्छ । केटीहरु के कम । धेरै मेकअप गर्नेलाई ‘राजकुमारी’, अरुलाई आदेश दिनेलाई ‘म्यामसाहेब’ जस्ता शब्द प्रयोग गर्छन् ।
आजकल सामाजिक सञ्जाल, म्यासेन्जरहरुमा निकनेमको प्रयोग गरेर च्याटिङ्ग गर्दै रमाइलो गर्छन् भने एसएमएसले समेत निकनेमको प्रयोग बढाइरहेको छ । तन्नेरीहरुको एउटा तर्क छ, यस्ता निकनेमले उनीहरुबिचमा आत्मियता बढाउ“छ जहा“ औपचारिकता भन्ने हु“दैन । तर कहि“कहि“ यस्ता नामले आफूलाई सम्बोधन गरि“दा लज्जित भइने अर्कोथरीको तर्क छ । जे होस्– यो नाम, भाषा भन्ने कुरा यो राम्रो, ऊ नराम्रो भन्ने हु“दैन । जसरी प्रयोग हु“दै गयो, त्यसरी नै यसको विकास हुने न हो । फेरी यो नया“ जेनेरेसनका तन्नेरीको क्रेज बन्दै गइरहेको छ । तपाईंको पनि राम्रो र रोचक निकनेम जुरोस् । हेलो शुक्रबारको शुभकामना ।

via Hello Shukrabar (kantipur) dated 10th baishak, 2067.
http://epaper.ekantipur.com/showtext.aspx?boxid=151138968&parentid=6033&issuedate=2342010

Saturday, April 10, 2010

सेलिब्रिटीलाई सास्ती


यसले ब्राड पिट, सलमान खान, युवराज सिंह र राजेश हमाललाई मात्र पिरोल्दैन, अक्सर सेलिब्रिटी यसकै भिक्टिम छन् । उनीहरुलाई धेरै सोधिने प्रश्नहरु के के हुन् भनेर सोध्ने हो भने निस्कने साझा जवाफ एउटा यो पनि हो– ‘बिहे कोस“ग÷कहिले गर्ने ?’ ट्यबलोइडहरु यस्तै बिषयले भरिन्छन् । त्यसैले आजकल धेरै सेलिब्रिटीहरु पत्रकारका यस्ता झटारा प्रश्नले झसंग पर्न छाडिसके । कारण उत्तर सधै तयारी अवस्थामा हुन्छ । कतिले मन्द मुस्कान वा हा“सोले टारिदिन्छन् त कतिले ‘अब छिट्टैऽऽऽ एक दुई बर्षमा’ भन्दै । धेरैले भन्ने अर्को रेडिमेट जवाफ यो पनि हो– ‘बिहे मेरो इच्छाले भन्दा भगवानमा भर पर्ने कुरा हो । हेरौं मेरो भाग्यमा कहिले लेखेको छ ।’


जे होस् सेलिब्रिटी हुनु धेरैका सपना हुन्छन् । ‘क्या बिन्दास लाइफ’, धेरैले उनीहरुले पाउने अधिक मिडिया कभरेज, नया“ नया“ ड्रेसअप, ठूलो बंगला र महंगा गाडिलाई देखेर भन्ने गर्छन् । तर त्यती हु“दासम्म ति सेलिब्रिटीहरुको जीवन ‘निजी’ भन्ने बिस्तारै हराउ“दै गइरहेकोतर्फ कमै ध्यान जान्छ । नत्र अमिताब बच्चनले सिनेमामा चुरोट खा“दा किन अदालतमा मुद्दा पथ्र्यो ? सारुख खानले ‘आईपिएलमा पाकिस्त्ँँनी खेलाडिलाई पनि राखिनुपर्छ’ भन्दा किन पूरै भारत थर्कमान हुन्थ्यो ? चुरोट त धेरैले खाइराखेकै हुन्, सारुख खानले भन्ने गरेको उक्त कुरा अरुले धेरैले नभनेका होइनन् । यस्ता धेरै निजी विचार र मामिलाहरुमा उनीहरुले (सायद उनीहरुलाई अनावश्यक लाग्दो हो) सार्वजनिक चासो र महत्व ब्याहोरिरहेका छन् ।


अब एकैछिन दक्षिण एसियाका दुई सेलिब्रिटीहरु≤ भारतीय टेनिस सुन्दरी सानिया मिर्जा र पाकिस्तानी क्रिकेटर सोएब मल्लिकबिच हुन गइरहेको विवाहको प्रशंगतर्फ लागौंं । उनीहरुले अन्ततः विवाहबारेको उही बहुचर्चित प्रश्नको जवाफ यही अप्रिल १५मा दि“दै छन् । पछिल्लो समय कास्मिर विवाद र आतंकवादी हमलाहरुलाई लिएर भारत–पाकिस्तानबिच जनस्तरसम्मै चर्काचर्की चलिरहेको बखत उनीहरुबिच हुन गइरहेको विवाहले दुवै देशमा तहल्का मच्चाइरहेको छ । विवाह मानिसको निजी मामिला रहेकोले यसमा अरुले तर्कबितर्क गर्न नहुने कुराहरु एकातर्फ उठिरहेता पनि उनीहरु त्यती सजिलै उम्कन पाउने छैनन् । विवाह घोषणा भएकै दिन भारतमा धेरैले सञ्चारमाध्यममार्फत सानियालाई भने, ‘के भारतमा उनलाई लायक केटा छैनन् ? जसका कारण उनी पाकिस्तान धाउनुपर्ने ।’ हुन त उनी भारतकी खेल हस्ती हुन् जसले आफ्नो मुलुकलाई धेरै पदक जिताइसकेकी छिन् र आसन्न लण्डन ओलम्पिकमा उनीबाटै बढ्तै आशा पनि राखिएको छ । तर यसैबिच पाकिस्तानमा अर्को बहस शुरु भएको छ कि एसियाली संस्कारमा महिलाले पतिका अनुशरण गर्छन् र त्यस आधारमा सानियाले पनि पतिबाट प्रेरित भई पाकिस्तानबाटै खैल्नेछिन् । सोएब पाकिस्तानी भएकाले अब सानियाको राष्ट्रियता पाकिस्तानी होइन भनेर चर्चा गर्नु अनावश्यक हो भन्ने चर्चा पनि त्यहा“ उत्तिकै गरिंदैछ । पाकिस्तानी टेनिस संघले त सानियालाई लण्डन ओलम्पिक लगायत अबका अन्तर्राष्ट्रिय खेलमा पाकिस्तानको पक्षबाट सहभागि हुनुपर्ने बताएको छ । उसले अब छिट्टै सानियाले पाकिस्तानको नागरिकता पनि लिने अपेक्षा गरेको छ । तर सानियाले भने बिहेपछि पनि आफू भारतको तर्फबाटै खेल्ने र त्यसमा सोएबको पनि साथ रहने बताएपछि उनीहरुको वैवाहिक जीवन त्यती सहज नहुने सजिलै अनुमान गर्न सकिन्छ । त्यस्तै मुस्लिम मुलुक पाकिस्तानमा उनलाई अब छोटो स्कर्ट लाउने अनुमति दिइन्छ कि दिइ“दैन भन्ने अर्को चासोको बिषय हो ।


जे होस् निकै ब्यस्ततापूर्ण ब्यावसायिक जीवनबाट बल्लतल्ल घरजम गर्ने फुर्सद निकालेका दुवैलाई वैवाहिक जीवन शुरु नहु“दै झमेलाहरु अघि लागेका छन् । सायद त्यसैले पनि होला उनीहरु अब पाकिस्तानमा नभई दुवईमा बस्ने निर्णयमा पुगेका छन् ।



अझ विवाहकै माहोलमा सेलिब्रिटीहरुका अरु धेरैस“ग सम्बन्ध रहेको समाचार बढ्तै आउ“छन् । जसबाट उनीहरु के बचुन् । सानिया र सोएबिच पछिल्लो ६ महिना अघि मात्र प्रेम शुरु भएता पनि सन् २००२ मै सोएबको हैदराबादकै युवती आयशा सिद्धिकीस“ग कुरा छिनिसकिएको र त्यसलाई अहिले उनले धोका दिएको भनिंदैछ । जसलाई भारतमा सोएबले भारतिय नारीको अपमान गरेको भनियो । त्यसो त ऐश्वर्या–अविसेकको विवाह हुनुभन्दा केही दिन त्यस्तै एउटीले आफ्नो अविसेकस“ग प्रेम चलिरहेको र उनले आफूलाई विवाह गर्ने वचन दिएको भन्दै पत्रकार सम्मेलन गरेकी थिइन् ।


आखिर किन सेलिब्रिटीका विवाह प्रशंग यतिधेरै चर्चामा आउ“छन् त? मानौं फ्यानहरु यसरी आफ्ना सेलिब्रिटीको विवाहका प्रतिक्षा गरिरहेका हुन्छन्, जस्तो कि उनीहरुको विवाह नहु“दासम्म फ्यानहरुको जीवन अगाडि बढ्न सकिरहेको छैन । यही सेलिब्रिटी विवाहको क्रेजलाई बुझेरै होला हलिउडका सुपरस्टार ब्राड पिट र एन्जेलिना जोलीले विश्वभर समलिंगी विवाह कानुनी रुपमा स्वीकृत नभएसम्म आफूहरुले विवाह नगर्ने बताउ“दै आएका छन् । विश्वभरका मिडियामा चर्चा पाइरहेको उनीहरुको ‘रोमान्स स्टोरी’ कहिले विवाहमा बदलिएला भन्ने कौतुहलता धेरैमाझ छ । कुनैदिन उनीहरुको विवाह हेर्नकै लागि देशदेशमा समलिंगी विवाहको पक्षमा आन्दोलन भए भने त्यो कुनै आश्चर्यको बिषय बन्नेछैन । त्यसैले होला एकताका हिन्दुस्तान टाइम्समा अन्तर्वार्ता दिंदा विवाहको प्रश्नमा करिना कपुरले प्रतिप्रश्न गरिन्, ‘आखिर किन विवाह गर्नेलाई भन्दा समाजलाई यसको बढि चासो हुन्छ ?’



via Hello Shukrabar (Kantipur)

Thursday, March 25, 2010

तन्नेरी तरिका

catch its hard copy with the Hello Shukrabar (Kantipur) dated 13th chaitra or at online
http://epaper.ekantipur.com/showtext.aspx?boxid=6504362&parentid=5367&issuedate=2632010